ႏိုင္ငံျခားသားအလုပ္သမား ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္မႈဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒ

ေရႊအလင္းတန္း ျမန္မာ စာၾကည့္တိုက္၊ အလုပ္သမား ဥပေဒ၊ ပညာေပး အစီအဥ္ အမွတ္စဥ္ (၃)

■ အလုပ္သမား ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္မႈစည္းမ်ဥ္းဆိုသည္မွာ

(EPS - Employ Permit Sysytem)

ကိုရီးယားႏိုင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံျခားသား အလုပ္သမားမ်ားအား လုပ္ငန္းတြင္ လုပ္အား ငွားရမ္းအသံုးျပဳႏိုင္ရန္ အတြက္ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒ(အလုပ္သမား ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္မႈစည္းမ်ဥ္း ဥပေဒ) အရ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားသည္ အလုပ္အကိုင္မ်ားကို လုပ္ကိုင္ေနလွ်က္ရွိပါသည္။ ၎ဥပေဒတြင္ အလုပ္အကုိင္ ရရွိေရးႏွင္ဆိုင္ေသာ အဆင့္မ်ား၊ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုျခင္း၊ စာခ်ဳပ္သက္တမ္း၊ လုပ္ငန္းေျပာင္းလဲမႈစသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားစြာပါ၀င္ပါသည္။ အလုပ္သမား ေရြးခ်ယ္ခန္အပ္မႈဥပေဒပါ စာရင္းအရ ၂၀၁၁ခုႏွစ္ ၁၂လပိုင္းကုန္ ယခု လက္ရွိ ကိုရီးယားႏိုင္ငံတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ လက္ရွိေသာ အလုပ္သမား ဦးေရမွာ ၅၄၇ ၃၂၄ ေယာက္ျဖစ္သည္။(အေျခခံ အလုပ္သမား ဗီဇာ(E-9)ျဖင့္ ၂၃၄ ၂၉၆ ေယာက္၊ သေဘၤာသား အလုပ္သမား ဗီဇာ(E-10)ျဖင့္ ၉ ၆၆၁ ေယာက္၊ ဖိတ္ေခၚဗီဇာ(H-2) ျဖင့္ ၃၀၃ ၃၆၈ ေယာက္ရွိသည္ဟုဆိုသည္။ ၎တြင္ ျမန္မာလူမ်ိဳး ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားဦးေရမွာ စုစုေပါင္း ၃ ၄၃၁ဦး ရွိပါသည္။

■ အလုပ္စာခ်ဳပ္( စံျပ စာခ်ဳပ္ပံုစံ)

အလုပ္စာခ်ဳပ္ ဆိုသည္မွာ ကုမၸဏီႏွင့္ အလုပ္သမား အၾကားတြင္ခ်ဳပ္ဆိုရေသာ စာခ်ဳပ္ကို ဆိုလိုပါသည္။ အလုပ္သမားမွ မိမိ၏ လုပ္အားႏွင့္ ထိုက္တန္ေသာ အက်ိဳးခံစာခြင့္ အေနျဖင့္ ေငြေၾကးကို ရရွိျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ ျဖစ္သလို ၿပီးစလြယ္ ေပးလို႔ မျဖစ္သလို ဥပေဒအရ စာရြက္စာတမ္းျဖင့္ အလုပ္သမားမွ မည္သည့္ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားျဖင့္ မည္သို႔လုပ္ကိုင္မည္ဆိုသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို အလုပ္လုပ္မည့္ အလုပ္သမားမွ သိရွိေနရမည္ဟုဆိုပါသည္။

l လစာ တြက္ခ်က္ပံု

l လစာအတြင္း မည္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ား ပါ၀င္ပံု

l ဘယ္လို ေပးမည္

l အလုပ္ခ်ိန္ မည္မွ်

l နားရက္၊ ပိတ္ရက္မ်ားကို မည္သည့္ အခ်ိန္တြင္

l ႏွစ္စဥ္ လစာႏွင့္ ခြင့္ေပးျခင္း စသည့္

အေၾကာင္းကိစၥမ်ားကို စာရြက္ေပၚတြင္ ေရး၍ အသိေပးရမည္ျဖစ္ၿပီး၊ အကယ္၍ အလုပ္သမားမွ စာခ်ဳပ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို အသိေပးရန္ေတာင္းဆိုလာေသာအခါတြင္ စာခ်ဳပ္အား အလုပ္သမားလက္သို႔ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ စာခ်ဳပ္သက္တမ္းမွာ ၃ႏွစ္ျဖစ္ၿပီး၊ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုျခင္း၊ စာခ်ဳပ္ပါ အေၾကာင္းအရာမ်ား ေျပာင္း၍ အသစ္ခ်ဳပ္ဆိုျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါသည္။

■ အလုပ္ ဗီဇာသက္တမ္းႏွင့္ သက္တမ္းတိုးျခင္း

၁။ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမား တစ္ဦးသည္ ႏိုင္ငံအတြင္းသို႔၀င္ေရာက္ၿပီး ၃ႏွစ္တာကာလ အတြင္း အလုပ္လုပ္ႏိုင္သည္။ ၃ႏွစ္ျပည့္ပါက မိမိႏိုင္ငံသို႔ျပန္ရမည္ျဖစ္ၿပီး ၆လ ၾကာၿပီးမွ ျပန္လည္ လာေရာက္လုပ္ကိုင္ႏိုင္သည္။(လုပ္ငန္း သစ္ ေလွ်ာက္ထားမႈ အဆင့္)

၂။ အထက္ပါ ၃ႏွစ္ျပည့္ၿပီး မိမိႏိုင္ငံသို႔ မျပန္မွီ ကုမၸဏီမွ အလုပ္သမားဌာနသို႔ လုပ္ငန္းတြင္ ျပန္လည္ ခန္႔အပ္ရန္အတြက္ ေလွ်ာက္ထားလွ်င္ တစ္ႀကိမ္ အတြက္ ၂ႏွစ္ေအာက္ သက္တမ္း(၁ ႏွစ္ႏွင့္ ၁၀လ)ကို ျပန္လည္ ရရွိႏိုင္သည္။ (ေနာက္ တစ္ႀကိမ္ ျပန္လည္ ခန္႔ထာျခင္း) ၎ ဗီဇာ သက္တမ္းကုန္၍ အမိေျမသို႔ ျပန္လွ်င္၊ ၆လ ၾကာၿပီးမွ ကိုရီယားႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္လာေရာက္၍ အလုပ္လုပ္ကိုင္ႏိုင္သည္။(လုပ္ငန္း သစ္ ေလွ်ာက္ထားမႈ အဆင့္)

၃။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၄လပိုင္း ၂၉ရက္မွ စ၍၊ ၃ႏွစ္ ႏွင့္ ေနာက္ထပ္ ၁ႏွစ္ ၁၀လ အလုပ္လုပ္ၿပီး သက္တမ္းကုန္ဆံုးေသာ အလုပ္သမားတစ္ဦးသည္ ေအာက္ပါ သတ္မွတ္ထားေသာ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုပါက မိမိႏိုင္ငံသို႔ျပန္ၿပီး ၃လအတြင္း ကိုရီယားႏိုင္ငံသို႔ျပန္လာၿပီး မိမိႏွင့္ သင့္ေလွ်ာ္ညီေသာ(မိမိအား ေခၚဆိုေသာ) လုပ္ငန္းခြင္တြင္ ျပန္လည္ အလုပ္လုပ္ႏိုင္သည္။

▶လိုအပ္ေသာ အရည္အခ်င္းမ်ား

l လုပ္ငန္းေျပာင္းေရႊ႕မႈ မရွိျခင္း( ကုမၸဏီမွ တစံုတရာေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ လုပ္ငန္းေျပာင္းခဲ့ရသည့္ ကစၥမ်ားမပါ)

l ကိုရီယားႏိုင္ငံသာ အလုပ္သမားအား ခန္႔အပ္ရန္ ခက္ခဲသည္ဟု သတ္မွတ္ထားေသာ လုပ္ငန္း၊ ၎လုပ္ငန္းတြင္ လက္ရွိအလုပ္ လုပ္ေနျခင္း

l ကိုရီယားႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္လာေရာက္ၿပီး ၁ႏွစ္ႏွင့္ အထက္ ေခၚဆိုထားေသာ လုပ္ငန္းခြင္တြင္ အလုပ္လုပ္မည္ဆိုေသာ စာခ်ဳပ္ အေထာက္အထား)

၄။ ၎ အျပင္၊ ၄ႏွစ္ႏွင့္ အထက္ စက္မႈလုပ္ငန္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းတို႔တြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ၿပီးေသာ အလုပ္သမားမ်ား အတြင္း ေအာက္ပါအရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ျပည့္စံုပါက ကၽြမ္းက်င္အဆင့္ ပညာရွင္ အလုပ္သမား(E-7)ဗီဇာကို ေလွ်ာက္ထားႏိုင္သည္။

▶ လုိအပ္ေသာ အရည္အခ်င္းမ်ား

l အသက္ ၃၅ႏွစ္ေအာက္

l ၂ႏွစ္ႏွင့္ အထက္ တကၠသိုလ္ တစ္ခုခုမွ ဘြဲ႕ရရွိၿပီး

l ေနာက္ဆံု တစ္ႏွစ္၏ ပွ်မ္းမွ် လစာသည္ သတ္မွတ္ထားေသာ လုပ္ငန္းခြင္ လစာထက္ မ်ားေနျခင္း

l ကိုရီးယား ဘာသာစကား ကၽြမ္းက်င္မႈအဆင့္ ၃

■ လုပ္ငန္းေျပာင္းေရႊ႕မႈ

အလုပ္သမား ေရြခ်ယ္ခန္႔အပ္မႈ ဥပေဒတြင္ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားတစ္ဦးအား မိမိစိတ္တုိင္းက် ကုမၸဏီ (သို႔) လုပ္ငန္းအမ်ိဳးအစားကို ေျပာင္ေရႊ႕လုပ္ကိုင္ျခင္းကို ကန္႔သတ္ထားသည္။ လစာနည္းသည္ဆိုေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္၊ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းမွ စက္မႈလုပ္ငန္းသို႔ေျပာင္လဲလုပ္ကိုင္ခ်င္သည္ဆိုေသာ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားေၾကာင္ လုပ္ငန္းကို ေျပာင္းလည္လုပ္ကိုခြင့္မရွိပါ။ သို႔ေသာ္ သတ္မွတ္ထားေသာ စာခ်ဳပ္သက္တမ္း ကုန္ဆံုးပါက လုပ္ငန္းကိုေျပာင္းလဲလုပ္ကိုင္ႏိုင္သည္။ ထုိ႔အျပင္ ေအာက္ပါ အေၾကာင္းအရာ ၅ခ်က္ႏွင့္ ကိုက္ညီပါက စာခ်ဳပ္သက္တမ္း မကုန္ဆံုးမွီ လုပ္ငန္းခြင္အား ေျပာင္းေရႊ႕လုပ္ကိုင္ႏိုင္သည္။

① စာခ်ဳပ္သက္တမ္း က်န္ရွိေနေသးေသာ္လည္း ကုမၸဏီမွ မွ်တေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ တစ္ခုခုျဖင့္ စာခ်ဳပ္ကို ဖ်က္သိမ္းလိုေသာအခါ(သို႔) စာခ်ဳပ္သက္တမ္း ကုန္ဆံုးၿပီး ထပ္မံ၍​ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုရန္ျငင္းဆိုေသာအခါ

② လုပ္ငန္းလည္မႈ အခက္အခဲေၾကာင့္ ကုမၸဏီမွ လုပ္ငန္းမ်ား နားေနရျခင္း(휴업) လံုး၀ ပိတ္ပစ္လိုက္ရျခင္း(폐업) အလုပ္သမား၏ အျပစ္ကင္းေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္( ပထမဦးဆံုး ကိုရီးယားသို႔ေရာက္ရွိစဥ္ ကုမၸဏီမွ အလုပ္ခန္႔အပ္မႈမရွိျခင္း)ေၾကာင့္ ထိုကုမၸဏီတြင္ ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ႏိုင္မႈ မရွိေသာ အေျခအေန

③ ကုမၸဏီမွ ႏိုင္ငံျခားသာ အလုပ္သမားဆုိင္ရာဥပေဒတစ္ခုခုအား ေဖာက္ဖ်က္ေသာအခါ(သို႔) ေဖာက္ဖ်က္ၿပီး၍ ႏိုင္ငံျခားသား အလုပ္သမားမ်ားအား အသံုး မျပဳႏိုင္ျခင္း

④ လက္ေတြ႕အလုပ္လုပ္ေသာ အခါတြင္ စာခ်ဳပ္ပါ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားနွင့္ မကိုက္ညီပဲ အလုပ္လုပ္ေနရျခင္း (သို႔) ကုမၸဏီမွ သာတူညီမွ် မဆက္ဆံမႈစသည္တို႔ေၾကာင့္ လုပ္ငန္းအား ဆက္လက္မလုပ္ကိုင္ႏိုင္ျခင္း

⑤ ထိခိုက္ဒါဏ္ရာ တစ္ခုခုေၾကာင့္ အဆိုပါ လုပ္ငန္းတြင္ ဆက္လက္အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေသာ္လည္း တျခားလုပ္ငန္းခြင္တြင္ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ ႏုိင္ေသးျခင္း

■ လုပ္ငန္းေျပာင္းေရႊ႕ႏိုင္ေသာ အႀကိမ္အေရအတြက္

၃ႏွစ္ အတြင္း ၃ႀကိမ္၊ ေနာက္ထပ္ ၂ႏွစ္အတြင္း ၂ႀကိမ္၊ ေပါင္း ၅ ႀကိမ္။ သို႔ေသာ္ အထက္
တြင္ ေဖၚျပခဲ့ေသာ အမွတ္စဥ္② ကဲ့သို႔ အလုပ္သမား၏ အျပစ္မဟုတ္ပဲ ကုမၸဏီ ပိတ္ျခင္း၊ ဖ်က္သိမ္းျခင္းမ်ားေၾကာင့္ လုပ္ငန္းေျပာင္းရပါက ၎ကို ထည့္၍ မတြက္ပါ။ ထိုေၾကာင့္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ေျပာင္းလိုက ေျပာင္းေရႊ႕ႏိုင္ပါေသးသည္။

■ လုပ္ငန္းေျပာင္းေရႊ႕မႈ အဆင့္

l လုပ္ငန္းေျပာင္းေရႊ႕မႈ ေလွ်ာက္လႊာတင္ျခင္း( စာခ်ဳပ္သက္တမ္ကုန္ၿပီး တစ္လ အတြင္း လုပ္ငန္ရွာေဖြေရးဌာနသို႔ ေလွ်ာက္ထားႏိုင္သည္။)

l ျပႆနာရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္း၊ လစ္လပ္ေနေသာ လုပ္ငန္းေနရာမ်ား ရွာေဖြေပးျခင္း( အလုပ္သမားရံုး လုပ္ငန္ရွာေဖြေရးဌာနတြင္)

l စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုျခင္း(ကုမၸဏီ အသစ္ႏွင့္)

l အလုပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ ေထာက္ခံစာ ထုတ္ယူျခင္း(အလုပ္သမားရံုး လုပ္ငန္းရွာေဖြေရးဌာနမွ )

l လုပ္ငန္းေျပာင္းေရႊ႕မႈ ခြင့္ျပဳမိန္႔( ဥပေဒရံုး)

■ ျပည္တြင္းမွ ထြက္ခြာေပးရျခင္း

ကုမၸဏီေျပာင္းေရ႔ႊ႕ရန္ အတြက္ အလုပ္သမား ၀န္ႀကီးဌာနသို႔ေလွ်ာက္လႊာတင္ၿပီး ၃လအတြင္း လုပ္ငန္းအသစ္ကို ရွာေဖြႏိုင္ျခင္းမရွိပါက ကိုရီးယားႏိုင္ငံတြင္းမွ ထြက္ေပးရသည္။ သို႔ေသာ လုပ္ငန္ခြင္ထိခုိက္ဒါဏ္ရာရရွိျခင္း၊ ေရာဂါတစ္ခုခုေၾကာင့္ ေဆးကုသမႈခံယူေနရျခင္း၊ မီးဖြားေနရျခင္း စသည့္ အေၾကာင္းမ်ာေၾကာင့္ လုပ္ငန္းသစ္ကိုမရွာႏိုင္ပါက အလုပ္သမား ၀န္ႀကီးဌာန၊ လုပ္ငန္ရွာေဖြေရး ဌာနမွ အႀကီးအကဲ၏ေထာက္ခံစာျဖင့္ သက္တမ္းကို ထပ္မံတိုးႏိုင္သည္။

**ကယားေလး**