ႏွစ္ျဖာေသာပညာႏွင့္ လူ႔အရင္းအျမစ္ "ေဒါက္တာေနဇင္လတ္" (HR Journal အမွတ္စဥ္- 133 မ်က္ႏွာဖံုးေဆာင္းပါး)

ေဒါက္တာေနဇင္လတ္

ျမန္မာပို႔စ္ဂလိုဘယ္က လူ႔အရင္းအျမစ္ (HR) ႏွင္႔ပတ္သက္၍ ေမးခြန္းဒါဇင္ ဝက္ခန္႔ပိုခဲ႔၍ေျဖေပး လိုက္ရေသး သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဘာေၾကာင္႔ HR က်ဆင္းခဲ့ရပါသနည္းဟူသည္ကအေၾကာင္း ရင္းျဖစ္၏။ ၿခံဳငံု၍ဆိုရလွ်င္ စနစ္ကိုလူ ေတြကဖန္တီးပါသည္။ စနစ္ဆိုသည္က သက္မဲ႔သာျဖစ္၏။ လူေတြဖန္တီးလိုက္ေသာစနစ္ကပင္ ေနာက္မ်ိဳးဆက္တို႔ ကိုပို၍ေတာ္ေစႏိုင္သလို ပို၍လည္းညံ့ဖ်င္း သြားေစႏိုင္ပါ၏။ ျမန္မာ႔လူ႔အရင္းအျမစ္က်ဆင္း သြားရျခင္း၏အေၾကာင္းရင္းမွာ စနစ္မွားေအာက္တြင္ ၾကာျမင္႔စြာေနထိုင္ခဲ႔ရေသာေၾကာင္႔ျဖစ္သည္ ဟုဆိုႏိုင္ ပါ၏။

ကြန္ဆက္တင္႔၊ ပါဆက္တစ္

ကြ်န္ေတာ္တို႔ငယ္စဥ္က သင္ၾကားခဲ့ရေသာ ပညာေရးပံုစံသည္ “က်က္-မွတ္” ပံုစံျဖစ္သည္။ စဥ္းစား ရန္မ်ားစြာမရွိခဲ႔။ ထို႔ေၾကာင္႔မ်ားစြာလည္း မစဥ္းစားႏိုင္ခဲ႔။ ထိုပညာမ်ိဳးသင္ခဲ႔ရၿပီးသူကႀကီးလာသည့္ အခါတြင္ သူအေျခခံခဲ႔ေသာ ဝန္းက်င္ကိုသာဖန္တီးႏိုင္မည္သာျဖစ္၏။ စဥ္းစားႏိုင္စြမ္းကိုအားမေပးခဲ႔ေသာ ပညာေရး တြင္ႀကီး ျပင္းခဲ့သူအေနျဖင့္ၾကာလာသည့္အခါ မစဥ္းစားတတ္ေတာ႔ေခ်။ ပို၍သေႏၶရင္႔ သြားသည္ကထိုမစဥ္းစား ႏိုင္ၾကေသာ သူမ်ားဖန္တီးထားသည္႔ ဝန္းက်င္တြင္ ႀကီးျပင္းေမြးဖြားလာၾကသူမ်ားမွာစဥ္းစားရေကာင္း မွန္းပင္ မသိၾကေတာ႔ေခ်။ တီထြင္ဆန္းသစ္ေသာ၊ ေတြးေခၚႀကံဆေသာ (Conception) ေပ်ာက္ဆံုးသြားသည္။ Conception ကိုအဘိဓာန္တြင္(Conceived in mind / appreciation / imagination) စသည္ျဖင္႔ဖြင္႔ဆိုထား သည္။ ဆိုရလွ်င္ A mental product of invention ဟူသည္တီထြင္ဆန္းသစ္မႈတစ္ခုအေပၚ စိတ္ဆိုင္ရာ ထုတ္လုပ္မႈတစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ Conceptual Knowledge ေပ်ာက္ဆံုးၾကသူမ်ားဟုဆိုႏိုင္သည္။

          အေျခခံစက္႐ံုဝန္ထမ္းမ်ားသည္ ကာယအားကိုး အလုပ္လုပ္ၾကရသည္ျဖစ္ရာစက္တစ္ခုေပၚမွ ပစၥည္း ကိုေနာက္စက္တစ္ခုေပၚ ေရႊ႕ရသည္႔အလုပ္မ်ားတြင္ စဥ္းစားရန္မ်ားစြာလိုအပ္သည္မဟုတ္၊ သို႔ေသာ္လည္း စီမံ ခန္႔ခြဲမႈအဆင့္ေရာက္ လာၾကသည့္ႀကီးၾကပ္သူ၊ မန္ေနဂ်ာငယ္မ်ားမွစ၍မူကား စက္႐ုပ္တစ္႐ုပ္လို လုပ္ကိုင္၍မရ ေတာ႔ေခ်။ ပစၥည္းမ်ားထားသိုမႈ၊ လူမ်ားကိုေနရာခ်ထားမႈစသည္တို႔မွမည္မွ် မ်ားမ်ား၊ မည္မွ်ေကာင္းေကာင္း ထုတ္လုပ္ႏိုင္သည္အထိစဥ္းစားလာၾကရသည္။ လူႏွင္႔ပတ္သက္ေသာကြ်မ္းက်င္မႈ (Human Skill) ဟုဆိုသည္။ ဂေဟဆက္ သမားတစ္ဦးကြ်မ္းက်င္စြာဂေဟဆက္ႏိုင္မႈကို နည္းပညာဆိုင္ရာကြ်မ္းက်င္မႈ (Technical Skill)ဟုသတ္မွတ္ပါသည္၊ အေျခခံဝန္ထမ္းမ်ား၏ အဓိကအားထားရေသာကြ်မ္းက်င္မႈျဖစ္သည္။

          အလယ္လႊာမန္ေနဂ်ာမ်ားမွာ နည္းပညာ၏သေဘာသဘာဝကို သိထားရမည္ျဖစ္ၿပီး ကိုယ္တိုင္ ကြ်မ္းက်င္စရာ မလိုေခ်။ စီမံခန္႔ခြဲမႈပညာကသူ၏ အဓိကကြ်မ္းက်င္မႈျဖစ္လာ၏။ မည္သို႔စီမံခန္႔ခြဲရ မည္ကို သိရမည္ျဖစ္ၿပီး၊ မည္သို႔ေဆာင္႐ြက္သင့္ေၾကာင္းစဥ္းစားႏိုင္လွ်င္ Conceptual Knowledge ေကာင္းသူ သို႔မဟုတ္Conceptive Person ျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါလိမ္႔မည္။

အထက္လႊာသည္ဤမွ်ႏွင္႔မလံုေလာက္ေတာ႔အေျခခံအားျဖင္႔ ကြ်မ္းက်င္မႈသံုးမ်ိဳး ရွိသည္။

          Technical Skill  ဟူသည့္နည္းပညာ ရပ္ဆိုင္ရာကြ်မ္းက်င္မႈ၊

          Human Skill ဟူသည့္လူတို႔ႏွင့္ပတ္ သက္ေသာသိနားလည္ႏိုင္မႈ၊

          Conceptual Skill ဟူေသာထိပ္တန္းစီမံခန္႔ခြဲသူတို႔၏ ေတြးေတာႀကံဆ၊ တီထြင္ဆန္းသစ္ျခင္းအေပၚ ကြ်မ္းက်င္မႈဟူ၍ျဖစ္သည္။

          ထိပ္တန္းစီမံခန္႔ခြဲသူတို႔မွာ Conceptual Skill ကိုေကာင္းစြာပိုင္ႏိုင္ကြ်မ္းက်င္သင့္ၾကသည္။ ေခတ္သစ္သည္ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈပို၍ျပင္းထန္လာသည့္ေခတ္ျဖစ္ လာသျဖင္႔အေတြးအေခၚအယူအဆမ်ား ကတစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ပို၍ေတာက္ ေျပာင္လာရန္လိုပါသည္။ ထို႔ထက္ပို၍ ႀကီးက်ယ္ၾကသူတို႔မွာကား ေရွ႕ဘာျဖစ္ မည္ကို ႀကိဳတင္ေတြးေခၚပံုေဖာ္ႏိုင္သည့္ အရည္အခ်င္းပင္ျဖစ္သည္။ Perceptual Skill ဟုေခၚသည္။ Perceptionကို အေတြ႕အႀကံဳပညာရပ္မ်ားရာမွ အာ႐ံုမွ တစ္ဆင့္သိမႈဟု အဓိပၸာယ္ဖြင္႔ဆိုထား သည္။ The initiative or direct recognition of a moral (or) personal quality ဟုဆိုထားပါသည္။ အနာဂတ္ျဖစ္ လာမည္တို႔ကိုႀကိဳတင္ေတြးေတာႀကံဆႏိုင္ သူမ်ားကို Perceptive  ျဖစ္သည္ဟုဆိုပါ သည္။ အနည္းဆံုး မဟာဗ်ဴဟာအဆင့္ရွိ သူတို႔သာရႏိုင္ေသာအရည္အေသြးလည္း ျဖစ္သည္။

          တစ္ခ်ိန္တြင္လူတိုင္း ကြန္ပ်ဴတာ မသံုးမေနရေသာေခတ္ေရာက္လာမည္ ဟူေသာ Bill Gates ၏ အနာဂတ္အျမင္မ်ိဳး၊ iPhone ? iPad တို႔ရွိ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ အသစ္အဆန္းမ်ားကိုတီထြင္ထည့္သြင္း ေပးခဲ့သည့္Steve Jobs ၏ အနာဂတ္အျမင္မ်ိဳးမ်ားျဖစ္သည္။

ျမန္မာေတြ HR အားနည္းခဲ႔ရတာ

          “က်က္-မွတ္” ပညာျဖင္႔ႀကီးျပင္းလာၾကသူတို႔သည္ လက္ေတြ႕ဘဝတြင္ Technical Skill ကိုပင္ ေကာင္းစြာအာမခံႏိုင္ၾကသည္မဟုတ္။ တီထြင္ႀကံဆမႈ၊ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္မႈတို႔သည္ ကိုယ္ႏွင္႔ ဆိုင္ေသာ အလုပ္မ်ားဟု ယူဆၾကမည္လည္းမဟုတ္ေခ်။ ကိုယ္႔အတြက္က “ခိုင္းတာလုပ္၊ ျပန္မေျပာနဲ႔” ဟူသည္ကလံု ေလာက္ေနသည္။ ဦးေႏွာက္အလုပ္ေပး ျခင္း (Brain Storming) ကိစၥအတြက္ ေခါင္းေျခာက္မခံႏိုင္ဟု ဆိုၾက သည္။ ဦးေႏွာက္အလုပ္မေပးလွ်င္အႀကံဥာဏ္သစ္မ်ားရႏိုင္မည္မဟုတ္၊ ေဝဖန္အႀကံမျပဳႏိုင္လွ်င္လည္း ဦး ေႏွာက္ကိုအသံုးခ်ႏိုင္ျခင္းမမည္။ ၾကာေတာ႔လူေတြက အာ႐ံုမဲ့စက္႐ုပ္မ်ား ျဖစ္မွန္းမသိျဖစ္လာၾကေတာ႔သည္။           ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင္႔မေပးျခင္းကပင္တိုး တက္မႈကိုဆုတ္ယုတ္ေစပါသည္။ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္မႈမညီမွ်ျခင္းကလည္း တိုးတက္မႈကို ဟန္႔တားပါသည္။ တစ္ခ်ိန္ကကြ်န္ေတာ္တို႔ “မလုပ္-မ႐ႈပ္-မျပဳတ္” ဝန္းက်င္ျဖင္႔ ႀကီးျပင္းလာ ခဲ႔ၾကရသည္။ ေဝဖန္မႈကိုလက္မ ခံႏိုင္ျခင္း၊ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈကင္းမဲ႔ျခင္း၊ အႀကံဥာဏ္ေပးပိုင္ခြင္႔ဆိတ္သုဥ္းျခင္းမ်ား သည္ ျမန္မာ႔လူ႔အရင္းအျမစ္ကိုနိမ္႔ပါးေစေသာ အရာမ်ားျဖစ္သည္။

          ဦးေႏွာက္အလုပ္ေကာင္းစြာ မေပးရသည့္ဝန္းက်င္တြင္ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းလာၾကသူမ်ားမွာ ဦးေႏွာက္ အလုပ္ေပးရျခင္းကိုပင္မလုပ္တတ္ေတာ႔ေခ်။ စာမ်ားမ်ား က်က္လွ်င္မွတ္Óဏ္အားေကာင္းလာသကဲ႔သို႔ ဦး ေႏွာက္အလုပ္မ်ားမ်ားေပးျခင္းျဖင္႔အႀကံေကာင္း၊ ဥာဏ္ေကာင္းမ်ား ကိုထုတ္လုပ္ႏိုင္ေစပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေျခခံပညာေရးမွစ၍ “က်က္-မွတ္” စနစ္ မွ “တတ္-သိ” စနစ္သို႔ေျပာင္းလဲရန္လိုအပ္ပါလိမ္႔မည္။ ေဝဖန္မႈကို အၿပံဳးျဖင္႔ခံယူထားႏိုင္ၾကရပါလိမ္႔မည္။ ဦးေႏွာက္ကို မ်ားမ်ား အလုပ္ေပးၾကရပါလိမ္႔မည္။ အႀကံဥာဏ္ေပးပိုင္ ခြင္႔ကိုမ်ားမ်ား လမ္းဖြင္႔ေပးရပါလိမ္႔မည္။ မွန္ကန္ေသာယွဥ္ ၿပိဳင္မႈကိုမ်ားမ်ားေပးရပါလိမ္႔မည္။

          တစ္ခ်ိန္ကျမန္မာ့ HR သည္ ဝန္းက်င္၏ အပံ႔အပိုးမရခဲ႔ေသာေၾကာင့္ အာ႐ံုမဲ႔စက္႐ုပ္လူသားနီးပါး မွ်ျဖစ္ခဲ့ရ ၍လူ႔အရင္းအျမစ္မ်ားစြာနိမ္႔ပါးခဲ႔ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ မိမိတို႔၏ အရည္အခ်င္းေကာင္းမ်ားကိုစနစ္က သံုးစြဲခြင္႔မေပးခဲ႔ၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ဘာေၾကာင္႔တိုးတက္ၾကသလဲ

          ကုန္ထုတ္လုပ္မႈမ်ားတြင္စက္၊ စက္႐ုပ္မ်ား သံုးစြဲေနေသာ္လည္း လူ႔လုပ္အားကို ယေန႔ထိလံုးဝပစ္ ပယ္၍ မရေသးပါေခ်။ ခ်မ္းသာေသာႏိုင္ငံမ်ားတြင္အေျခခံအလုပ္ မ်ား (ဦးေႏွာက္မ်ားမ်ားအသံုးမျပဳရသည့္) ကိုသူ႔ႏိုင္ငံမွေအာက္ေျခလုပ္သားမ်ားႏွင္႔ တတိယႏိုင္ငံမွလုပ္သားမ်ားကို ေခၚယူေဆာင္ရြက္ေလ့ရွိသည္။ အလယ္လႊာႏွင္႔ အထက္လႊာတို႔အားေကာင္းၾကသည္။ ဆိုရလွ်င္ Conceptual Knowledge ႏွင့္ Perceptual Knowledge  အားေကာင္းသူ မ်ား တစ္စံုတစ္ရာေတာင္႔တင္းသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။

          စစ္တုရင္ကစားနည္းတြင္ဤအေျခအေနကိုေကာင္းစြာေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ကစားနည္းေကာင္းစြာမကြ်မ္း က်င္သူမ်ား အေနျဖင္႔ကစားေကာင္အေရအတြက္ အသာစီးရေရးကိုအေလးထားတတ္ၿပီး ပြဲလယ္၊ ပြဲဆံုး အသာ စီးရၿပီးေအာင္ႏိုင္မႈကို သာအေလးထားသူအတြက္ကစားေကာင္ အေရအတြက္ထက္ “အကြက္” အသာစီးရ ေရးေပၚတြင္သာ အာ႐ံုထားေၾကာင္းေတြ႕ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ သာမန္အဆင့္သာ စဥ္းစားႏိုင္သူအတြက္ Technical Skill ေပၚတြင္သာအေလးထားႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး တစ္စံုတစ္ရာ အနာဂတ္တိုးတက္မႈအတြက္ ဆႏၵႀကီးသူမ်ားမွာConceptual Skill ကိုရေအာင္ႀကိဳးစားၾကမည္ျဖစ္သည္။

          ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ျဖစ္လိုသူမ်ား၊ ရလိုသူမ်ားအတြက္မူ Perceptual Knowledge သည္ မရွိမျဖစ္ ေသာ အရည္အခ်င္းတစ္ပါးျဖစ္ရပါလိမ္႔မည္။

ျပင္ဆင္ၾကရေတာ႔မယ္

          ျမန္မာ႔ႏိုင္ငံေရး အေျခအေန ေကာင္းမ်ားရရွိခဲ႔ၿပီျဖစ္၍ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ား မၾကာမီဖယ္ရွားေပး ႏိုင္လိမ္႔မည္ျဖစ္သည္။ ျပည္ပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ား အမ်ားအျပားကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾကရန္ မ်ားစြာစိတ္အားထက္သန္ေနၾကၿပီျဖစ္သည္။ အတိတ္ကဝန္းက်င္ႏွင္႔ လံုးဝမတူျခားနားေသာဝန္းက်င္ႏွင့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံၾကရမည္လည္း ျဖစ္သည္။ မွ်တေသာယွဥ္ၿပိဳင္မႈ၊ မွန္ကန္ ေသာယွဥ္ၿပိဳင္မႈကို အားေပးသည့္ ဝန္းက်င္ျဖစ္၍ ကိုယ္႔အရည္အေသြးစံခ်ိန္မမီလွ်င္ ေရွ႕ဆက္၍ရမည္မဟုတ္ေခ်။ အတိတ္တြင္အမွားျဖစ္ခဲ႔လွ်င္ မေထာင္းတာလွေသာ္လည္း အနာဂတ္တြင္ေဝဖန္မႈမ်ား၊ ကန္႔ကြက္မႈမ်ားႏွင္႔ရင္ဆိုင္ရမည္ျဖစ္သည္။ ဤယဥ္ ေက်းမႈမွာယခုကပင္အစပ်ိဳးေနၿပီျဖစ္၏။

          မည္မွ်တီထြင္ဆန္းသစ္ႏိုင္မည္၊ အနာဂတ္ကို မည္မွ်ႀကိဳတင္ေတြးဆပံုေဖာ္ ႏိုင္မည္ဆိုသည္မွာလည္း အမွန္တိုးတက္ ႀကီးပြားလိုသူတို႔အတြက္ေမ႔ထား၍ရမည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားမဟုတ္ေခ်။ ျပင္ပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈျပဳ လာၾကမည့္သူတို႔၏ အထက္ႏွင့္အလယ္လႊာမွသူမ်ားသည္ Conceptual Knowledge ႏွင့္ Perceptual Knowledgeတစ္စံုတစ္ရာ အားေကာင္း ၾကသူမ်ားျဖစ္သည္ကိုေမွ်ာ္လင္႔ထားႏိုင္ ၾကရန္ျဖစ္သည္။ ဤအရည္ အခ်င္းမ်ားသည္တစ္ရက္တစ္မနက္ျဖင္႔ မရႏိုင္သည္မွန္ေသာ္လည္း ဦးေႏွာက္အလုပ္ေပးျခင္း (Brain Storming)ကိုမွန္မွန္လုပ္ေပးသြားပါက ဝန္းက်င္၏ပံ့ပိုးမႈ၊ အလုပ္ခြင္၏ ပံ့ပိုးမႈမ်ားျဖင္႔တျဖည္းျဖည္းရႏိုင္ သည့္အရည္အခ်င္းမ်ားျဖစ္ပါသည္။ အနာ ဂတ္ဝန္းက်င္သည္ “မလုပ္-မ႐ႈပ္-မျပဳတ္” အတြက္ ေနရာ ရွိမည္မဟုတ္ပါေခ်။ ဝတ္ေက်တန္းေက်အလုပ္တို႔ျဖင့္လည္း ႀကီးပြားခြင္႔ကိုေပးမည္ မဟုတ္ပါေခ်။

          တြန္းတြန္းတိုက္တိုက္လုပ္ကိုင္ၿပီး ဦးေႏွာက္ခပ္ပူပူအလုပ္ေပးရမည္႔ဝန္းက်င္ကို ရင္ဆိုင္ႏိုင္ရန္ ျမန္မာတို႔ေကာင္းစြာျပင္ဆင္ ၾကရမည္ျဖစ္ပါသည္။