World Economic Forum တြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ၊ မီဒီယာ၊ တုိင္းရင္းသား ရင္ၾကားေစ့ေရး စစ္တပ္၏ အခန္းက႑ႏႇင့္ ပတ္သက္၍ စကားစစ္ထိုးပြဲက်င္းပ

ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးစုိးသိန္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ မဇင္မာေအာင္တုိ႔ကုိ စကားစစ္ထုိးပြဲတြင္ ေတြ႕ရစဥ္ (Photo: AFP)

ဘီဘီစီ႐ုပ္သံလိုင္းမႇ အပတ္စဥ္ က်င္းပသည့္ စကားစစ္ထိုးပြဲအား ေနျပည္ေတာ္တြင္ က်င္းပသည့္ အေရႇ႕အာရႇ ကမၻာ့စီးပြားေရး ဖိုရမ္၏ ဖြင့္ပြဲတြင္ လာေရာက္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

အဆိုပါ စကားစစ္ထိုးပြဲမႇ ေျပာၾကားခ်က္အခ်ဳိ႕ကို ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ

Nick Goring (Presenter) - ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လက္ရႇိအေျပာင္းအလဲ ျဖစ္စဥ္အား ေနာက္ျပန္ ျပန္လႇည့္ သြားႏိုင္လား။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ - တကယ္ေမးရမယ့္ ေမးခြန္းက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ ေနာက္ျပန္ လႇည့္ႏိုင္သလား ဆိုတာထက္ လူတခ်ဳိ႕ရဲ႕ စိတ္ေနစိတ္ထားေတြဟာ ေျပာင္းလဲသြားႏုိင္သလား ဆိုတဲ့ေမးခြန္းကို ပိုေမးသင့္ပါတယ္။ တကယ္လိုအပ္တဲ့ အရာက အမ်ဳိးသား ရင္ၾကားေစ့ေရးပါ။ ျပည္သူအမ်ားစုဆီက ေရႇ႕ဆက္သြားလိုတဲ့ ဆႏၵရႇိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျပည္သူေတြရဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဆံုးျဖတ္မႈေတြ အေပၚမႇာ အမ်ားႀကီး မူတည္ပါတယ္။ တကယ္ဆႏၵရႇိရင္ ေနာက္ျပန္လႇည့္မႇာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။

ဇင္မာေအာင္ (ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း) - ကြၽန္မ အဓိက စိုးရိမ္တဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ဒီျပဳျပင္ေျပာင္လဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြဟာ ေရႇ႕ဆက္သြားေနတာလား၊ ဒါမႇမဟုတ္ စက္၀ိုင္းလို လည္ေနတာလား ဆိုတာပဲ။

ေအာင္ေဇာ္ (ဧရာ၀တီ သတင္းဌာန အယ္ဒီတာခ်ဳပ္) - ဒီျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈဟာ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုပါပဲ။ ဒီကေနၿပီးေတာ့ ျပည္သူေတြအတြက္ အက်ဳိးရႇိမယ္ဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမႇာပါ။ ကြၽန္ေတာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ေရာက္လာကတည္းက ျပည္သူေတြဟာ စိတ္လႈပ္ရႇား ေပ်ာ္ရႊင္ေနၾကပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး တက္ႂကြလႈပ္ရႇားသူေတြအျပင္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြနဲ႔ ေတြ႕ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ တာ၀န္ယူမႈ၊ ေကာင္းမြန္တဲ့အစိုးရ၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး စတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာတာေတြ ခဏခဏ ၾကားဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ့္ ျပႆနာကေတာ့ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ မရႇိတာဘဲ။ ပိုအေရးႀကီးတာက အာဏာနဲ႔ ခ်မ္းသာမႈဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏႇစ္ေတြ အတြင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ရက္ရက္စက္စက္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့လူေတြ လက္ထဲမႇာပဲ ရႇိေနေသးပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ - ဒါဟာ အားလံုးပါ၀င္မႈနဲ႔ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ျပည္သူေတြက ဒီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ဟာ သူတို႔နဲ႔သက္ဆိုင္တယ္လို႔ ခံယူတယ္ဆိုရင္ လံုး၀ေနာက္ျပန္လႇည့္ႏိုင္မႇာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ျပည္သူေတြက ဒီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဟာ သူတို႔နဲ႔ ဘာမႇမသက္ဆိုင္ဘူးလို႔ ခံစားရရင္ေတာ့ ေနာက္ျပန္လႇည့္ႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္ဟာ ႀကီးမားလြန္းပါတယ္။

ဇင္မာေအာင္ - လူငယ္မ်ဳိးဆက္ေတြပါ ဒီေျပာင္းလဲမႈမႇာ ပါ၀င္လာဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျပည္သူေတြရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးအသိ တိုးတက္မႇသာ ျပဳျပင္ေျပာင္လဲေရးလုပ္ငန္း ေနာက္ျပန္မလႇည့္ႏိုင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကိုကို (စက္မႈ) - လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ကို ျပည္သူအမ်ားစု ၾကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြ၊ စိတ္ေနစိတ္ထားေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မႈ ပမာဏေတြအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ မရႇိဘူးလို႔ ေျပာဆိုေနၾကပါတယ္။

ဘီဘီစီ၏ စကားစစ္ထိုးပြဲ အစီအစဥ္ ႐ိုက္ကူးေနမႈကို ေတြ႕ရစဥ္
မီဒီယာႏႇင့္ သတင္းအခ်က္အလက္

ေအာင္ေဇာ္ - ကြၽန္ေတာ္ေမးခ်င္တာက တစ္ေန႔ေန႔မႇာ ဒီျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာနဟာ ဆက္ရႇိေနဦးမလား၊ ဒါမႇမဟုတ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္လာတဲ့ အခ်ိန္မႇာ ဖ်က္သိမ္းလိုက္မလားဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ သတင္းေရးလို႔ မရတဲ့ အၾကာင္းအရာေတြ အမ်ားႀကီး ရႇိေနပါတယ္။ ဥပမာ အရင္က ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ၊ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈေတြကို ေရးသားလို႔ မရပါဘူး။ အဲဒါေတြ ေရးသားမိရင္ ဘာေတြျဖစ္လာမလဲ။

ဦးစိုးသိန္း (သမၼတ႐ံုး ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး) - ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ဒီလိုမထင္ပါဘူး။ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ မီဒီယာဟာ ပိုမို တိုးတက္လာပါၿပီ။ အေမရိကန္၊ စင္ကာပူ၊ ထိုင္းနဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံတို႔နဲ႔ ယႇဥ္ၾကည့္လိုက္ပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ တစ္ဆင့္ခ်င္းဆီ တက္လႇမ္းရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လိုအပ္တဲ့ အရာက မီဒီယာေတြရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ကို တိုးျမႇင့္ဖို႔နဲ႔ ျပန္လည္ခ်ိန္ၾကည့္ဖို႔ပါပဲ။ အရင္အေျခအေနနဲ႔ ျပန္ၾကည့္လိုက္ရင္ေတာ့ လက္ရႇိမႇာ စာနယ္ဇင္းေလာကဟာ ပိုမို ေကာင္းမြန္ေနပါၿပီ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ - ကြၽန္မတို႔ႏုိင္ငံမႇာ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကို အျပည့္အ၀ မရေသးပါဘူး။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို ေၾကာက္ရြံ႕ေနတာေတြ ရႇိပါေသးတယ္။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို ေၾကာက္ေနလို႔ မျဖစ္ပါဘူး။ ဒါကို ရင္ဆုိင္မႇသာ ရင့္က်က္တဲ့ ဒီမိုကေရစီကို ရရႇိမႇာပါ။ ကြၽန္မတို႔အတြက္ မလိုအပ္တဲ့အရာက ဆင္ဆာတည္းျဖတ္တဲ့ ၀န္ႀကီးဌာနကို မလုိအပ္ပါဘူး။ ျပည္သူ သန္း ၆၀ သိသင့္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ေပးအပ္တဲ့ ၀န္ႀကီးဌာနဆိုရင္ေတာ့ လက္ခံပါတယ္။

ဦးစိုးသိန္း - ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို ကြၽန္ေတာ္ မေၾကာက္ပါဘူး။ ျပည္သူတိုင္း Freedom from Fear ဆိုတဲ့ စာအုပ္ကို ဖတ္သင့္ပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံရႇိ စစ္တပ္၏ အခန္းက႑

Nick Goring - စစ္တပ္အေနနဲ႔ လႊတ္ေတာ္အေပၚမႇာ ထားရႇိတဲ့ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈေတြနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ရပ္တန္႔ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာေတြဟာ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္း မက်ပါဘူး။ ဒါေတြကို ရပ္တန္႔ဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ၿပီလား။

ဦးစိုးသိန္း - လြန္ခဲ့တဲ့ ႏႇစ္ ၂၀ တုန္းက အရာအားလံုးကို စစ္တပ္ကေန ခ်ဳပ္ကိုင္ထားပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ အျမင္ကေတာ့ အားလံုးဟာ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲလာပါၿပီ။ ဘယ္လိုမ်ဳိး တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲလာလဲ ဆိုတာေတာ့ လႊတ္ေတာ္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရႇိသူနဲ႔ပဲ သက္ဆိုင္ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ - ကြၽန္မအေနနဲ႔ စစ္တပ္ကို ပေရာ္ဖက္ရႇင္နယ္က်ၿပီး ဂုဏ္သိကၡာရႇိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္။ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုလည္း ျပည္သူေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ႏုိင္ငံ့ေကာင္းက်ဳိးအတြက္ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ ေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါမႇသာ စစ္တပ္ကို ျပည္သူေတြက ေလးစားခ်စ္ခင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။

Nick Goring - ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သင့္အေနနဲ႔ သမၼတအျဖစ္ ၀င္ေရာက္ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ဖူးပါသလား။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ - ဥပေဒျပင္ဆင္ဖို႔အတြက္ ထုိင္ၿပီးေမွ်ာ္လင့္ေနမယ့္အစား ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။

တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ - တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ရရႇိမႈအတြက္ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္မႈ မ႑ိဳင္ရႇိဖို႔ လိုပါတယ္။

ဦးစိုးသိန္း - တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ အားနည္းရတာဟာ လုပ္ႏုိင္စြမ္းနဲ႔ ထိန္းသိမ္းမႈ အားနည္းလို႔ ျဖစ္တာပါ။

အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရး

ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈအဖြဲ႕ - တုိင္းရင္းသား ရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္ ဖက္ဒရယ္ စနစ္က အေျဖလား။

ဦးစိုးသိန္း - တုိင္းရင္းသား ရင္ၾကားေစ့ေရး ရဖို႔အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အတက္ႏုိင္ဆံုး ႀကိဳးစားေနပါတယ္။

ခ႐ိုနီ

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ - လုပ္ငန္းရႇင္အခ်ဳိ႕ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏႇစ္ ၂၀ အတြင္းမႇာ ေငြမ်ားမ်ား ရရႇိခဲ့ၿပီး အခုအခ်ိန္မႇာ အဲဒီေငြေတြကို လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီေတြအတြက္ သံုးစြဲေနပါတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး သံုးစြဲဖို႔အတြက္ လႇဴဒါန္းေငြေတြကို လက္ခံတာဟာ အျခားေနရာေတြမႇာ သံုးတာထက္ ေကာင္းပါတယ္။

တာ၀န္ယူမႈ

Nick Goring - အရင္က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြအတြက္ တာ၀န္ယူဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ၿပီလား။

ဇင္မာေအာင္ - ေနာင္လာေနာက္သားေတြ သိျမင္လာေအာင္ သမုိင္းျဖစ္ရပ္ေတြကို ေဖ်ာက္ဖ်က္လို႔ မရပါဘူး။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ - အတိတ္ကို ရဲရဲ၀င့္၀င့္ ရင္ဆိုင္မႇသာ အနာဂတ္ကို လြတ္လပ္စြာ ေလ်ာက္လႇမ္းႏုိင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္စားေခ်မႈေတာ့ လက္မခံပါဘူး။ တာ၀န္ယူမႈ ဆိုတာ သတၲိရႇိမႇ လုပ္လို႔ရတာပါ။ တုိင္းျပည္ေျပာင္းလဲ ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ အတိတ္က အမႇားေတြအတြက္ တာ၀န္ယူႏိုင္ရပါမယ္။

ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ

Nick Goring - ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာရႇိတဲ့ ဘဂၤါလီရႇစ္သိန္းအတြက္ ဘာလုပ္ေပးႏုိင္မႇာလဲ။ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ လူနည္းစုေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေပးဖို႔ မလိုဘူးလား။

ဦးစိုးသိန္း - ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ လံုျခံဳေရးအတြက္ တာ၀န္ယူေပးရပါမယ္။

သန္႔ျမင့္ဦး (သမုိင္းပညာရႇင္) - ဒါလြတ္လပ္ေရး မတုိင္ခင္ကတည္းက ရႇိခဲ့တဲ့ ျပႆနာပါ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ - ပထမဦးဆံုးအေနနဲ႔ ဒီဘဂၤါလီအေရးမႇာ ဘာမႇမေျပာပဲ ေနခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ၾကားခ်င္တဲ့ အရာကို မေျပာဘဲ ေနခဲ့တာပါ။ လူတုိင္းလိုခ်င္တဲ့ အေျဖကိုေတာ့ ေပးႏုိင္မႇာ မဟုတ္ပါဘူး။ အရင္ဆံုး လိုအပ္ခ်က္က တရားဥပေဒ စိုးမုိးေရးပါပဲ။ ျပည္သူေတြ အေနနဲ႔ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေနႏိုင္မႇသာ တိုင္းရင္းသား ရင္ၾကားေစ့ေရးကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မႇာပါ။ လူသားတိုင္းဟာ လံုျခံဳမႈရႇိစြာ ေနထိုင္သင့္တယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ လက္ရႇိအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ ျပည္သူေတြ လံုျခံဳမႈရႇိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရပါမယ္။ ၁၉၈၂ ခုႏႇစ္ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္တည္မႈ ဥပေဒကို ျပန္စစ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔ႏိုင္ငံမႇာ ျဖစ္ေနတဲ့ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ျပႆနာေတြကို ကြၽန္မတို႔ သတိထားမိဖို႔ လိုပါတယ္။

http://www.news-eleven.com