လယ္ေ၀းသား: ဘာသာေရးပဋိပကၡ ျဖစ္စဥ္မ်ား၌ သတင္းသမားမ်ားပင္ အလြယ္တကူ မရရွိႏိုင္ေသာ ေသဆုံးသူမ်ား၏ လတ္

ဘာသာေရးပဋိပကၡ ျဖစ္စဥ္မ်ား၌ သတင္းသမားမ်ားပင္ အလြယ္တကူ မရရွိႏိုင္ေသာ ေသဆုံးသူမ်ား၏ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ဓာတ္ပုံမ်ား ထြက္ေပၚေနျခင္းအေပၚ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားႏွင့္ သတင္းေထာက္မ်ား ေမးခြန္းထုတ္
မႏၲေလးၿမိဳ႕ ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ဘာသာေရးပဋိပကၡ ျဖစ္စဥ္မ်ား၌ သတင္းသမားမ်ားပင္ အလြယ္တကူ မရရွိႏိုင္ေသာ ေသဆုံးသူမ်ား၏ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ဓာတ္ပုံမ်ား ထြက္ေပၚေနျခင္းအေပၚ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားႏွင့္ သတင္းေထာက္မ်ား ေမးခြန္းထုတ္မႈမ်ားရွိေနေၾကာင္း စုံစမ္းသိရသည္။
ယင္းကဲ့သုိ႔ ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္မ်ားမွ ေသဆုံးသူမ်ား၏ဓာတ္ပုံမ်ားကုိ ျဖစ္စဥ္မ်ားျဖစ္ပြားၿပီး အခ်ိန္တုိအတြင္း အင္တာနက္၀က္ဘ္ဆုိက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚ၌ ေဖၚျပခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္မ်ားကုိ ပုိမုိႀကီးထြားေစခဲ့သည္ကိုလည္း ေတြ႕ရွိရသည္။
လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနသည့္ မႏၲေလးပဋိပကၡျဖစ္စဥ္အား စတင္ႀကီးထြားေစခဲ့သည့္ သတင္းႏွင့္ဓာတ္ပုံမ်ားမွာ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚရွိ သစ္ထူးလြင္၀က္ဘ္ဆုိက္၌ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္းမွ အစျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
“တခ်ဳိ႕မႈခင္းသတင္းဓာတ္ပုံေတြဟာ မီဒီယာသမားေတြေတာင္ အလြယ္တကူမရွိႏုိင္ဘူး။ အဲဒါကုိ တခ်ဳိ႕အြန္လုိင္းမီဒီယာေတြက အလြယ္တကူရေနတယ္ ဆုိတဲ့အေပၚ ဒါကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ အလြယ္တကူ မရႏုိင္ဘူး ရႏုိင္တဲ့လူဟာ ဘယ္သူေတြလဲဆုိတာ။ အဲလုိရႏုိင္တဲ့လူေတြက တင္ေနတာေပါ့ဗ်ာ။ ရႏုိင္တဲ့သူေတြကေတာ့ ရဲတပ္ဖြဲ႔နဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့သူေတြ ျဖစ္မွာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္ မီဒီယာေတြ စုိးရိမ္စရာတစ္ခုရွိတာက မႈခင္းသတင္းဓာတ္ပုံတုိ႔ ဘာတုိ႔ဆုိတာက က်င့္၀တ္နဲ႔တည္းျဖတ္ၿပီးေတာ့မွ ေဖာ္ျပသင့္မွ ေဖာ္ျပရတာကုိး။ အဲေတာ့ က်င့္၀တ္နားမလည္တဲ့သူေတြ ဒီလုိလုပ္လာရင္ မီဒီယာေတြအေပၚမွာ လူေတြအထင္လြဲသြားႏုိင္တယ္” ဟု The Voice Daily အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ကိုေက်ာ္မင္းေဆြက ဆိုသည္။
“ေနာက္တစ္ခ်က္က အြန္လုိင္းေပၚမွာေရာ ပရင့္မွာေရာ သက္ဆုိင္ရာအစုိးရနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ရဲတပ္ဖြဲ႔နဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ အဲလုိနီးစပ္တဲ့သူေတြ မီဒီယာေလာကထဲ အေရျခံဳ၀င္လာႏုိင္တာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီလုိ၀င္လာတဲ့သူေတြက ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ မီဒီယာသမားေတြ က်င့္၀တ္လုိက္နာတဲ့ မီဒီယာသမားေတြကုိ ဂုဏ္သိကၡာညႇိဳးႏြမ္းေအာင္ လုပ္လာႏုိင္တယ္။ အဲဒါလည္း သတိထားဖုိ႔ လုိပါလိမ့္မယ္” ဟု The Voice Daily အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ကိုေက်ာ္မင္းေဆြက သံုးသပ္ခဲ့သည္။
ထိုကဲ့သို႔ ရဲအေရးပိုင္သည့္ မႈခင္းမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ရွိသည့္ သတင္းမီဒီယာမ်ား အပါအ၀င္ အမ်ားျပည္သူမရရွိႏုိင္သည့္ ဓာတ္ပံုမ်ား၊ မႈခင္းမ်ားကို ရရွိလ်က္ရွိေန ျခင္းမွာ ရဲ၊ ေထာက္လွမ္းေရး အစရွိသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ေပါက္ၾကားျခင္း ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ေ၀ဖန္သံုးသပ္မႈမ်ား ရွိေနသည္။
“ေရခဲတိုက္မွာဆိုရင္ ရဲအေရးပိုင္တဲ့ မႈခင္းေတြကို ဓာတ္ပံု႐ိုက္ယူႏုိင္ခြင့္ရွိတာ ရဲတို႔ ေထာက္လွမ္းေရးတို႔ပဲ ရွိတယ္။ သူတုိ႔ကိုယ္တိုင္ ဓာတ္ပံုမ႐ိုက္ႏုိင္ဘူးဆိုရင္ စိတ္ခ်ရတဲ့ဓာတ္ပံုဆရာနဲ႔ ေလွ်ာက္လႊာတင္ၿပီး ဓာတ္ပံု႐ိုက္ႏုိင္တယ္။ အဲလိုအမႈအခင္းေတြမွာဆိုရင္ မႈခင္းဆရာ၀န္ေတြ ကိုယ္တုိင္ေတာင္မွ စာသင္ၾကားဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္တစ္ခုတည္းနဲ႔ ႐ိုက္ယူခြင့္ရွိတယ္။ ေဆးေက်ာင္းသားေတြေတာင္ ႐ိုက္ခြင့္မရွိတာ အျပင္လူေတြဆိုပိုေ၀းပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီဓာတ္ပံုေတြ ေပါက္ၾကားတာက သူတို႔ဆီကပဲ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္” ဟု လက္ရွိတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနဆဲ ျဖစ္သည့္ မႈခင္းဆရာ၀န္ႀကီး တစ္ဦးက အမ်ားသူငါ မရႏုိင္သည့္ မႈခင္းဓာတ္ပံုမ်ားပ်ံ႕ႏွံ႔ ေပါက္ၾကားေနျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ သံုးသပ္ေျပာၾကားသည္။
ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္မ်ားမွ ေသဆုံးသူမ်ား၏ ဓာတ္ပုံမ်ားကုိ ျဖစ္စဥ္မ်ားျဖစ္ပြားၿပီး အခ်ိန္တုိအတြင္း အင္တာနက္၀က္ဆုိက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚ၌ ေဖၚျပခဲ့ျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ေမးခြန္းထုတ္ေ၀ဖန္သူမ်ားထဲတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႔မွ ရဲအရာရွိႏွင့္ မီဒီယာသမား အမ်ားစုလည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႔မွ အမည္မေဖာ္လိုသူ ဒုတိယရဲမွဴးႀကီးတစ္ဦးက “ႏိုင္ငံေရး အပိုင္းနဲ႔ မတည္ၿငိမ္ေအာင္ လုပ္ရင္လည္း မထိေရာက္ဘူး။ စီးပြားေရးအေျခအေနနဲ႔ မတည္ၿငိမ္ေအာင္လုပ္ရင္လည္း မထိေရာက္ႏိုင္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ လူမႈေရးပဋိပကၡ၊ ဘာသာေရးပဋိပကၡ နည္းလမ္းေတြ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတာက ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားေရးကို ပ်က္စီးေအာင္၊ ဆံုး႐ႈံးေအာင္၊ တစ္တိုင္းျပည္လံုးဆူပူေအာင္၊ လူထုအံုၾကြမႈျဖစ္ေအာင္လုပ္တဲ့ ထိေရာက္တဲ့ နည္းလမ္းပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ အခုမႏၲေလး ျဖစ္စဥ္မွာ သစ္ထူးလြင္ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာကို အေျချပဳၿပီးေတာ့ ေနာက္ကြယ္ကေန လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့တာပါ” ဟု ဇူလိုင္ ၄ ရက္က သံုးသပ္ေျပာၾကားသည္။

တျခားသာမန္လူေတြမရႏုိင္တဲ့ သတင္းေထာက္ေတြေတာင္ မရႏိုင္တဲ့ပံုေတြ အခ်က္အလက္ေတြကို ရေနတယ္ဆိုတာေတာ့ အဲ့ဒီအခ်က္အလက္ေတြရေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ လံႈ႔ေဆာ္ေနတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိေနတာ ေသခ်ာတယ္။ တာ၀န္ရွိတဲ့ လူႀကီးေတြနဲ႔ ဒီလိုမ်ဳိးျဖစ္ေနတာကို အေရးမယူဘူး ဆိုရင္ေတာ့ ဒီလိုမ်ဳိးျဖစ္ေနတာကို အားေပးအားေျမာက္ သေဘာမ်ဳိးေတာ့ သက္ေရာက္တာေပါ့ေလ။ ဒါေတြျဖစ္ေနတာေတာ့ အခုမွ မဟုတ္ပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္တုန္းကလည္း Facebook က ျဖစ္တာပဲ။ မိတီၳလာတုန္းကလည္း Facebook ေပၚက စတာပဲ။ တျခား ပဋိပကၡအကုန္လံုးကလည္း Facebook က စတယ္ဆိုတာ လူႀကီးေတြ အကုန္လံုးသိတာပဲ” ဟု 7 Day Daily သတင္းေထာက္ခ်ဳပ္ ဦးေအာင္သူရက ေျပာၾကားသည္။
ေန႔စဥ္ထုတ္ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ားႏွင့္ အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္မ်ားကို သတင္းမေပးေတာ့ျခင္းမ်ား၊ ေပးပါကလည္း ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္သည့္ သတင္းကိုသာ ေပးေနျခင္းမ်ားသာ ျပဳလုပ္ေနေသာ္လည္း သစ္ထူးလြင္လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာ၌မူ ရဲသတင္းမ်ားကိုသတင္းဦး ရေနျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ေ၀ဖန္မႈမ်ားလည္းရွိခဲ့သည္။
“ရဲတပ္ဖြဲ႕က ေန႔စဥ္ထုတ္ေနတဲ့ ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြနဲ႔ အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္ေတြကို သတင္းေတြမေပးေတာ့တာေတြ၊ ေပးရင္လည္း ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္တဲ့ သတင္းေတြကိုပဲ ေပးေနတဲ့အတြက္ သတင္းေတြမေပးဘူးဆိုတာကို တခ်ဳိ႕သတင္းစာေတြမွာ ေရးသားေနတာေတြ၊ ေ၀ဖန္ေနတဲ့သတင္းေတြကို ဖတ္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သစ္ထူးလြင္လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာမွာေတာ့ ရဲသတင္းေတြကိုအရင္ဆံုး သတင္းဦးရေနတယ္။ ေဖာ္ျပေနတဲ့ သတင္းအမ်ားစုလည္း ရဲနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ သတင္းေတြျဖစ္တယ္။ တျခားမီဒီယာကေနတစ္ဆင့္ ကူးယူေဖာ္ျပေနတဲ့ သတင္းေတြကိုလည္း ေတြ႔ရတယ္။ အခု မႏၲေလးမွာ လူထုအံုၾကြခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္ကလည္း သစ္ထူးလြင္က ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့သတင္းက စခဲ့တာပါ” ဟု ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ား၊ ဂ်ာနယ္မ်ားႏွင့္ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားကို ေျခာက္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ေန႔စဥ္ေလ့လာေနသူ ကိုျမင့္ေက်ာ္က သံုးသပ္ခဲ့သည္။
ယခုကဲ့သို႔ ဘာသာေရးပဋိပကၡ အသြင္ေဆာင္ေစရန္ ေသြးထိုးလံႈ႔ေဆာ္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံတကာက ေ၀ဖန္ေနမည့္အစား ဘာသာေရးပဋိပကၡေနာက္ကြယ္မွ ေစခိုင္း ႀကိဳးကိုင္ေနသူမ်ားကို ျပည္တြင္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ျပည္တြင္းတရား႐ံုးမ်ားျဖင့္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္ မလံုေလာက္ပါက လိုအပ္သလို အင္တာပိုမွတစ္ဆင့္ ႏိုင္ငံတကာမႈခင္းဆိုင္ရာအဖြဲ႕မ်ား တရား႐ံုးမ်ားျဖင့္ပါ ခ်ိတ္ဆက္ေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း သံုးသပ္မႈမ်ားရွိေနသည္။
“တကယ္က အေနာက္ႏုိင္ငံက မီဒီယာေတြက လမ္းေၾကာင္းလြဲေနတာ။ သူတို႔ကသာ ဗုဒၶဘာသာ အၾကမ္းဖက္သမားလို ဖန္တီးေနတာ အမွန္က အြန္လိုင္းေပၚက ေသြးထိုးလံႈ႕ေဆာ္၀ါဒ ျဖန္႔ေနတာေတြက အဓိကျဖစ္ေနတာ။ အဲဒါက ႏွစ္ဘက္စလံုးမွာရွိတယ္။ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္ေတြေရာ၊ ေဖ့ဘြတ္မွာေတြေရာပဲ။ ဗုဒၶဘာသာဘက္ကဆိုၿပီး ဦး၀ီရသူအေကာင့္၊ ေနမ်ဳိးေ၀အေကာင့္၊ ျပည္သူ႔အာဏာ အဲလိုမ်ဳိးေတြရွိတယ္။ မြတ္စလင္ဘက္မွာဆိုရင္ Myanmar Muslim Media တို႔ အစၥလာမ္ သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာနတို႔ အစံုပဲ။ ႏွစ္ဘက္စလံုးက အစြန္းေရာက္၀ါဒျဖန္႔တာေတြ လုပ္ေနတာ။ သူတို႔ေတြက တရား၀င္ သတင္းမီဒီယာေတြေတာင္ မရႏုိင္တဲ့ ဓာတ္ပံုေတြ သတင္းေတြကိုသံုးၿပီး လုပ္ေနတာ။ အေမရိကန္လို အေနာက္မီဒီယာေတြ၊ အစိုးရေတြ ေဖာ္ထုတ္သင့္တာက အဲလို၀ါဒျဖန္႔ခ်ိမႈ လုပ္ေနတဲ့သူေတြကို ေဖာ္ထုတ္ရမွာ၊ အဲဒီလူေတြကို ဘယ္ႏုိင္ငံက ျဖစ္ေနျဖစ္ေန ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ တရား႐ံုးဆီကို Crime Against Humanity နဲ႔ အေရာက္ပို႔ဖို႔ ေဖာ္ထုတ္ေပးရမွာ။ အဲဒါမွ ခုလိုအင္တာနက္ အသံုးျပဳၿပီး လံႈ႔ေဆာ္မႈေတြ လုပ္ေနတာေတြကို တားျမစ္ႏုိင္မယ္၊ ဘာသာေရး လူမ်ဳိးေရး အဓိက႐ုဏ္းေတြကို တားျမစ္ႏုိင္မယ္” ဟု အြန္လိုင္းသတင္းမ်ားကို ပံုမွန္ေလ့လာဖတ္႐ႈမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေလ့ရွိသည့္ ေဒါက္တာေနလိႈင္က သံုးသပ္ေျပာၾကားပါသည္။
“အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အြန္လိုင္းမွာ လံႈ႔ေဆာ္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ့္ အထင္ကေတာ့ ႏွစ္အုပ္စုက ရႏုိင္ပါတယ္။ တစ္အုပ္စုကေတာ့ အဲ့လိုအျဖစ္အပ်က္ေတြမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ လံႈ႕ေဆာ္တဲ့အဖြဲ႔ေတြ၊ အဲ့ဒါေတြက အၾကမ္းဖက္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြ။ အဲ့လိုလူေတြက သူတို႔ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနေတာ့ သူတို႔ကိုယ္တုိင္႐ိုက္ၿပီး သူတို႔ကိုယ္တုိင္ တင္တာေတြ သူတုိ႔က ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔တင္တာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အဲ့ဒီအေျခအေနၿပီးရင္ေတာ့ စစ္ေဆးတဲ့ ရဲတို႔ဘာတို႔ အဲ့လိုလံုျခံဳေရးယူတဲ့ တပ္ဖြဲ႔ေတြသူတို႔ဆီမွာလည္း မွတ္တမ္းေတြရွိမယ္။ သူတို႔ဆီက တမင္ေပါက္ၾကားတဲ့ဟာလား။ သူတို႔ဆီက ေပါက္ၾကားတာလည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ရႏုိင္တဲ့ နည္းလမ္းကေတာ့ အဲ့ဒီႏွစ္ခုရွိမွာေပါ့။ အၾကမ္းဖက္မႈေတြမွာ တမင္ျဖစ္ေအာင္ Facebook ေပၚမွာ တမင္လံႈ႔ေဆာ္မႈေတြ ရွိတယ္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔အားလံုးက လက္ခံထားၿပီးသား” ဟု ျမန္မာဂ်ာနယ္လစ္ကြန္ရက္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးျမင့္ေက်ာ္က ဆိုသည္။
“အဲ့ဒီလို လံႈ႕ေဆာ္ေနသူမ်ဳိးကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ရမယ့္ တာ၀န္က အစိုးရမွာရွိတယ္။ အစိုးရက သူမတတ္ႏိုင္လို႔ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သူမလုပ္ခ်င္လို႔ ေသာ္လည္းေကာင္း အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ မလုပ္ႏုိင္တာျဖစ္မွာေပါ့။ တကယ္ေတာ့ အဲ့လိုလုပ္တာကို တားႏုိင္လုပ္ႏိုင္မွပဲ ပဋိပကၡေတြမွာ Hate Speech ေတြ အမုန္းပြားေစမယ့္ ပဋိပကၡနဲ႔ ဒီဘက္က လူမႈကြန္ရက္ မီဒီယာေတြမွာ တြဲဖက္ၿပီး လံႈ႕ေဆာ္ေနတဲ့ဟာေတြ၊ အရွိန္ျမင့္ေအာင္ လုပ္ေနတာေတြ ရပ္သြားမွာ” ဟု ျမန္မာဂ်ာနယ္လစ္ကြန္ရက္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးျမင့္ေက်ာ္က ဆိုသည္။
မိတီၳလာပဋိပကၡျဖစ္စဥ္အား စတင္ႀကီးထြားေစခဲ့သည့္ သတင္းႏွင့္ဓာတ္ပုံမ်ားမွာလည္း အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚရွိ ၀က္ဘ္ဆုိက္မ်ား၌ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္းမွ အစျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟုလည္း ေ၀ဖန္မႈမ်ားရွိခဲ့သည္။
“ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ မိတီၳလာပဋိပကၡ သတင္းယူခဲ့ရတဲ့ အေျခအေနက ေတာ္ေတာ္ေလးခက္ခဲတဲ့ အေနအထားပါ။ ကင္မရာေတာင္ ထုတ္ကုိင္လုိ႔မရ။ တစ္ေနရာနဲ႔ တစ္ေနရာကုိသြားဖုိ႔ မလြယ္ကူတဲ့အေျခအေန ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ျမင္ၿပီး ႐ုိက္လုိ႔မရခဲ့တဲ့ပုံေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ ကင္မရာေတြ႕ရင္သတ္မယ္။ ျဖတ္မယ္။ ေအာ္ေျပာေနတဲ့ လူေတြကလည္း အမ်ားႀကီး။ ဒီၾကားထဲမွာ ဖုန္းလုိင္းကျဖတ္တာလား။ ျပတ္တာလားမသိဘူး။ လုံး၀ဆက္မရ ျပဳမရနဲ႔ အခက္အခဲမ်ားစြာပါပဲ။ အဲဒီလုိအေျခအေနမွာ ပဋိပကၡၿပီးေတာ့ ဗီဒီယုိဖုိင္အခ်ဳိ႕ ထြက္လာတယ္။ အဲဒီဗီဒီယိုဖုိင္ထဲမွာ အၾကမ္းဖက္တဲ့သူေတြက မေသမရွင္ ျဖစ္ေနတဲ့သူေတြကုိ ႐ုိက္ပုတ္ေနတာေတြကုိ အနီးကပ္႐ုိက္ထားတာေတြ ပါလာတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလး အံ့ၾသမိပါတယ္” ဟု မိတၳီလာပဋိပကၡျဖစ္စဥ္အတြင္း သြားေရာက္သတင္းရယူခဲ့သူ သတင္းေထာက္ ကိုေက်ာ္ဇင္၀င္းက ရွင္းျပသည္။
“ဟာ မ်က္ႏွာစိမ္းေတြနဲ႔ စနစ္တက် ျဖစ္လာတာ။ ဖ်က္ဆီးမီး႐ိႈ႔ေနခ်ိန္မွာ ဓာတ္ပုံ၊ ဗီဒီယို လုံး၀႐ိုက္ကူးမခံေတာ့တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တြင္းမွာ ကင္မရာပါလာရင္ သတ္ဆိုတဲ့အသံေတြဟာ ဆူညံေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အမုန္းတရားကုိ ပိုမိုဆိုးရြားေစမယ့္ ဓာတ္ပုံေတြ၊ ဗီဒီယိုဖိုင္ေတြ ၾကည္လင္ရွင္းလင္းစြာ ထြက္ေပၚလာပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဗီဒီယုိဖိုင္ေတြဆိုရင္ သတင္းေထာက္ေတြ၊ အရပ္သားေတြ ဘယ္လိုမွမရႏိုင္တဲ့ အတြင္းစည္းပုံေတြပါ။ ဥပမာေျပာရရင္ေတာ့ မိတီၱလာမွာ သံဃာေတာ္တစ္ပါးကိုသတ္တဲ့ တရားခံတဦးကို စစ္ေဆးေမးျမန္းေနတဲ့ ဗီဒီယုိဖိုင္တစ္ခု အင္တာနက္မွာ ျပန္႔လာပါတယ္။ အဲဒီအေခြထဲက အခန္းတခုမွာ ရဲစစ္ခ်က္ေတြ၊ ဗိုလ္ေလးလို႔ေခၚသံေတြ တရားခံမ်က္ႏွာ အနီးကပ္႐ိုက္ခ်က္ေတြနဲ႔ စကားသံေတြ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ပါရွိပါတယ္။ အဲဒီလိုအေခြကို ဘယ္သတင္းေထာက္မွ ႐ိုက္ကူးျဖန္႔ခ်ိေရး လုပ္ဖို႔မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး” ဟု ၿပီးခဲ့သည့္မိတီၳလာ ျဖစ္စဥ္တြင္ ကုိယ္တုိင္သတင္းရယူခဲ့သူ ၿမိဳ႕ခံသတင္းေထာက္ ကို၀ဏၰက ဆုိသည္။
မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဆူပူမႈမ်ားတြင္ သတင္းရယူရန္ ႀကိဳးပမ္းေနေသာ မီဒီယာမ်ားအား ရန္ျပဳတိုက္ခိုက္မႈမ်ားရွိခဲ့ၿပီး သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ သတင္းဓာတ္ပံုရယူရန္ အခက္အခဲရွိခဲ့ေသာ္လည္း အခင္းျဖစ္ပ်က္ေနမႈကို အနီးကပ္႐ိုက္ကူးထားသည့္ ဓာတ္ပံုမ်ား facebook အပါအ၀င္ လူမႈကြန္ရက္မ်ားေပၚသို႔ အခ်ိန္တိုအတြင္း ေရာက္ရွိလာခဲ့ျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ေနာက္ကြယ္ရွိ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပါ၀င္ပတ္သက္မႈအေပၚ ၿမိဳ႕ခံသတင္းေထာက္မ်ားက ေမးခြန္းထုတ္လ်က္ရွိသည္။
“သာမန္လူေတြ မရႏိုင္တဲ့ ဓာတ္ပံုေတြ တက္တဲ့၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြက အခုလိုျဖစ္စဥ္ေတြကို ေဇာင္းေပးေဖာ္ျပေနတဲ့ ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြ။ ေဆး႐ံုထဲကပံုေတြဆိုရင္လည္း သတင္းသမားေတြ တစ္ေယာက္မွမရလိုက္ဘူး။ ေဆး႐ံု၀န္ထမ္းေတြ ဆိုရင္လည္း အစစ္ေဆးခံရႏိုင္တဲ့အတြက္ ရွိရင္ေတာင္ ျပရဲမွာမဟုတ္ဘူး။ သာမန္လူေတြရခဲ့ရင္လည္း ဘယ္သူမွျပရဲမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ၿပီး အခုျဖစ္စဥ္မွာ ေသဆံုးသြားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ရဲ႕ ဓာတ္ပံုေတြပဲတက္လာတယ္။ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ရဲ႕ ဓာတ္ပံုကို မျမင္ရဘူး။ ဒါဟာ ဆူပူမႈျဖစ္ေအာင္ သက္သက္လႈံ႕ေဆာ္တဲ့လုပ္ရပ္ပါပဲ။ အခုလိုနာေရးကားရဲ႕ေဘးမွာ ဗီႏိုင္းနဲ႔ခ်ိတ္ၿပီး အမ်ားျမင္ေအာင္ျပတာကေတာ့ ဆူပူမႈကိုပိုမိုႀကီးထြား ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရအေနနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ တိတိက်က် အေရးယူေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္” ဟု ဧရာ၀တီသတင္းဌာနမွ ကိုေတဇလႈိင္က ဆုိသည္။
ယခုတစ္ႀကိမ္မႏၲေလးတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ဘာသာေရးအေၾကာင္းျပ အဓိက႐ုဏ္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏုိင္ငံတကာ သတင္းမီဒီယာမ်ားက ေရးသားခဲ့ရာတြင္ ဗုဒၶဘာသာမ်ားႏွင့္ မြတ္စလင္မ်ားအၾကား ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အဓိက႐ုဏ္းအျဖစ္ ေရးသားခဲ့ၾကျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရွိျပည္သူမ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို အဓိကတာ၀န္ရွိသည့္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားသဖြယ္ ပံုေဖာ္ေရးသားခဲ့ၾကသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားေနသည့္ ဘာသာေရးလူမ်ိဳးေရး အသြင္ေဆာင္ ပဋိပကၡမ်ားအေပၚကို သံုးသပ္ရာတြင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအပါအ၀င္ အေနာက္ႏုိင္ငံ မီဒီယာမ်ားအေနျဖင့္ လမ္းေၾကာင္းလြဲေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ား ရွိေနပါသည္။ အမွန္အားျဖင့္ ယခုျဖစ္ေပၚေနေသာ ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအျပင္ ယခင္ကလည္း မိတၳီလာ၊ လား႐ႈိး၊ ဥကၠံၿမိဳ႕မ်ား၌ ျဖစ္ေပၚခဲ့ဖူးေသာ ဘာသာေရးအသြင္ေဆာင္ ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားမွာ မည္သူမည္၀ါ မွန္းမသိရေသာ သူမ်ားက အြန္လိုင္းသတင္းစာမ်က္ႏွာမ်ားမွ အမုန္းစကားမ်ား၊ ေကာလာဟလမ်ားျဖင့္ ေသြးထိုးလံႈ႕ေဆာ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းကို အရင္းတည္ျဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ အမုန္းစကားမ်ားႏွင့္ ေကာလာဟလမ်ား ျဖန္႔ခ်ိေနသည္မွာ facebook လူမႈကြန္ရက္ေပၚရွိ အေကာင့္မ်ား၊ စာမ်က္ႏွာမ်ားအျပင္ သတင္း၀က္ဘ္ဆိုက္ သဖြယ္အသြင္ယူထားသည့္ ၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ားလည္းပါ၀င္ခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ အမုန္းစကားမ်ား၊ ေကာလာဟလ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေနမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္မွာ ဗုဒၶဘာသာေရာ အစၥလာမ္ပါ ႏွစ္ဖက္စလံုးတြင္ ရွိေနျခင္းျဖစ္သည္။