အခြန္လြတ္ ေနာ္ေဝ ေဟာလီးေဒး

ဇြန္လအကုန္ ဇူလုိင္လထဲေရာက္တာနဲ႔ ေနာ္ေ၀းနဲ႔ အေနာက္ကမၻာမွာ ေႏြရာသီ ေဟာလီးေဒး Holiday သုိ႔မဟုတ္ နွစ္ပတ္လည္ Vacation ရာသီစပါျပီ။ အတိအက်ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ဇူလုိင္လ ဒုတိယ သတင္းပတ္အစ ၇ ရက္ေန႔ကေန တတိယ သတင္းပတ္ အကုန္ ၂၅ ရက္ေန႔အထိ၊ ဒီက အေခၚတုိင္း ဆုိရင္ေတာ့ သတင္းပတ္ အမွတ္ ၂၈ ကေန ၃၀ အထိ သတင္း ၃ ပတ္ကုိ ေႏြရာသီေဟာလီးေဒး ကာလအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတာပါ။ အစုိးရရံုးေတြ၊ ေက်ာင္းေတြ အပါ၀င္ လုပ္ငန္းဌာနအေတာ္မ်ားမ်ား ပိတ္ျပီး ၀န္ထမ္းေတြ အားလုံးနီးပါး အပန္းေျဖခရီးထြက္ၾကပါတယ္။

တခ်ဳိ႕ဆုိရင္ ဇူလုိင္လအထိမေစာင့္ပဲ ဇြန္လ ၂၁ ရက္၊ ေန႔တာအရွည္ဆုံးေန႔ကတည္းက ေဟာလီးေဒးယူ သြားၾကပါျပီ။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ေဟာလီးေဒးမန္းနီး ကုိယ့္ဘဏ္ထဲ၀င္လာတဲ့ ဇြန္လေနာက္ဆုံးသတင္းပတ္မွာ ခရီးထြက္ၾကပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ေနာ္ေ၀းေရာက္ျမန္မာေတြလည္း ဘယ္နည္းပါ့မလဲ။ တခ်ဳိ႕က အိမ္နီးခ်င္း ဥေရာပနုိင္ငံေတြဆီ သြားလည္ၾကျပီး တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ျမန္မာနုိင္ငံက မိဘေဆြမ်ဳိးေတြဆီ ျပန္လည္ၾကတာ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီ ေတြ႔ေနရပါတယ္။
က်ေနာ္လဲ ျပီးခဲ့တဲ့နွစ္ဇြန္လတုန္းက ေဟာလီးေဒးအျဖစ္ သတင္းေလးပတ္ခြင့္ယူျပီး ျမန္မာနုိင္ငံဆီ ျပန္လည္ခဲ့ပါတယ္။ ”မင္းက အလုပ္လက္မဲ့ဆုိေတာ့ တခ်ိန္လုံးအားေနတာပဲ မဟုတ္ဘူးလား။ ေဟာလီးေဒး ထပ္ယူစရာလုိေသးလုိ႔လား” ဆုိျပီး မိတ္ေဆြတခ်ဳိ႕က ေနာက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပႆနာက သူတုိ႔နားလည္ထားတဲ့ ျမန္မာနုိင္ငံက အလုပ္လက္မဲ့ ၁၀၉၊ ၁၀၁ ဆုိတဲ့လူေတြနဲ႔ ဒီနုိင္ငံက အလုပ္လက္မဲ့ သို႔မဟုတ္ အလုပ္ရွာေဖြေနသူေတြအျဖစ္ တရား၀င္မွတ္ပုံတင္ထားတဲ့လူေတြၾကား အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္ မတူပါ။
ဒီနုိင္ငံမွာက အခြန္ေဆာင္ဖူးတဲ့ အလုပ္သမားေတြ အလုပ္ျပဳတ္တဲ့အခါ အစိုးရက အလုပ္လက္မဲ့ ခံစားခြင့္ ေပးရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အလုပ္လက္မဲ့ဦးေရ ဘယ္ေလာက္ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိတယ္ဆုိတာ သိပ္အေရးၾကီးပါတယ္။ ျမန္မာနုိင္ငံမွာေတာ့ အလုပ္ရွိသူနဲ႔ အလုပ္မရွိသူ သိပ္မကြဲျပား၊ အလုပ္ရွိသူေရာ အလုပ္မရွိသူ အတြက္ပါ အစိုးရက ဘာမွ လုပ္ေပးဖုိ႔တာ၀န္မရွိေတာ့ အလုပ္လက္မဲ့ဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရွိလုိ႔ ရွိေနမွန္း အစိုးရကိုယ္တိုင္ သိပုံမရပါ။
ေဟာလီးေဒးဖက္ကုိ ျပန္လွည့္ရမယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္ျမန္မာနုိင္ငံမွာေနစဥ္တုန္းက ေဟာလီးေဒးဆုိတာကို ၾကားဖူးသလုိလုိရွိေပမယ့္ တခါမွ မၾကံဳဖူးခဲ့ပါ။ ရြာက လူတခ်ဳိ႔ကေတာ့ ေႏြရာသီ စပါးေပၚျပီးခ်ိန္မွာ အလုပ္နားျပီး ၅၄ ျမိဳ႕ ဘုရားဖူး လုိက္ၾကတာကုိ ေဟာလီးေဒး သြားတယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ျမိဳ႕ေပၚက မိတ္ ေဆြတခ်ိဳ႕ကေတာ့ သၾကၤန္ကာလမွာ အလုပ္နားျပီး ရြာက မိဘေဆြမ်ဳိးေတြဆီ ျပန္လည္ၾက တာကို ေဟာလီးေဒးသြားတယ္လို႔ ဆုိၾကပါတယ္။ အခုဆုိရင္ေတာ့ ေမာင္းမကန္၊ ေခ်ာင္းသာ၊ ငပလီကမ္းေျခေတြ အထိ။ ပုဂံ၊ ေတာင္သမန္အင္း၊ အင္းေလးအထိ ေငြေၾကးတတ္နုိင္သူတခ်ဳိ႕ ေဟာလီးေဒး သြားေနၾကျပီလုိ႔ သိရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အဲဒီလုိ စိတ္ကူးရတဲ့အခ်ိန္ ကိုယ့္အစီစဥ္နဲ႔ကုိယ္၊ ကုိယ့္စရိတ္နဲ႔ကုိယ္ ထသြားတဲ့ ျမန္မာနုိင္ငံက ေဟာလီးေဒးနဲ႔ အခု က်ေနာ္ေျပာေနတဲ့ ေနာ္ေ၀းက ေဟာလီးေဒးမတူပါ။ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ ေဟာလီးေဒးရာသီ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ မရွိပါ။ ေဟာလီးေဒးကာလမွာ လစာ ဘယ္လုိေပးသလဲ။ အခြန္ေငြ ဘယ္လုိျပန္အမ္းသလဲဆုိတဲ့ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းလည္း မရွိပါ။ တနည္းအားျဖင့္ သၾကၤန္ကာလ ၁၀ ရက္မွာ လစာအျပည့္နဲ႔ ေဟာလီးေဒးေပးတာမွအပ တျခားတရား၀င္ေဟာလီးေဒး မရွိေသးတဲ့ သေဘာပါ။
နုိင္ငံျခားသံရံုး၀န္ထမ္းေတြ၊ NGO ၀န္ထမ္းေတြ၊ သတင္းဌာနေတြက မိတ္ေဆြတခ်ဳိ႕ကေတာ့ သူတုိ႔လည္း အေနာက္နုိင္ငံမွာလုိ လစာအျပည့္နဲ႔ ေဟာလီးေဒး တလ (သတင္း ၄ ပတ္၊ တခ်ဳိ႕က သတင္း ၅ ပတ္) ရတယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေက်ာင္းဆရာေတြအပါ၀င္ အစုိးရ၀န္ထမ္းေတြ၊ ကုပၸဏီ၀န္ထမ္း ေတြကေတာ့ အခုခ်ိန္ထိ လစာအျပည့္နဲ႔ သတင္း ၄ ပတ္ ေဟာလီးေဒးဆုိတာကို မၾကားဖူးေသးဘူူးလုိ႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ၀န္ထမ္းမဟုတ္တဲ့ သာမန္ လက္လုပ္လက္စားေတြဆုိရင္ ေဟာလီးေဒးအေၾကာင္း သိဖုိ႔ေတာင္ မလြယ္တဲ့အေျခေနပါ။
ဒီနုိင္ငံမွာကေတာ့ လူတုိင္း တန္းတူအခြင့္ေရးရွိတဲ့အတြက္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ကေန သာမန္ (အခ်ိန္ျပည့္) အလုပ္သမားအထိ တနွစ္မွာ သတင္းေလးပတ္ကေန ငါးပတ္အထိ လစာအျပည့္နဲ႔ ေဟာလီးေဒး ခံစားခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာနုိင္ငံမွာလုိ သၾကၤန္ရံုးပိတ္ရက္နဲ႔မတူပါ။ တရား၀င္အစိုးရရံုးပိတ္ရက္၊ ဘာသာ ေရးရံုးပိတ္ရက္ေတြနဲ႔ အခု က်ေနာ္ေျပာေနတဲ့ ေဟာလီးေဒး ဘာမွမဆုိင္ပါ။
နွစ္စဥ္ ဒီလုိေဟာလီးေဒး သြားဖုိ႔အတြက္ ေဟာလီးေဒးမန္းနီးဆုိတာ သီးျခားရွိပါတယ္။ ဇြန္လ အတြက္ ၀င္ေငြကို အစိုးရက အခြန္မျဖတ္ေတာ့ပဲ ေဟာလီးေဒးမန္းနီးအျဖစ္ ေပးပါတယ္။ တခါ တနွစ္လုံးအတြက္ အစိုးကုိေဆာင္ထားတဲ့ အခြန္ေငြထဲက လုိအပ္တာထက္ ပုိျဖတ္ထားမိတဲ့အခြန္ေငြကုိ Tax return အျဖစ္ ဇြန္လေနာက္ဆုံးသတင္းပတ္ထဲမွာ ကုိယ့္ဘဏ္ထဲ အစိုးရက ျပန္ထည့္ေပးပါတယ္။ ဒီေငြနွစ္ခုေပါင္းလုိက္ရင္ ခရုိနာနွစ္ေသာင္း (ေဒၚလာ ၃ ေထာင္ေက်ာ္) အထက္ရွိတဲ့အတြက္ တလစာ ခရီးသြားဖုိ႔ ဘာမွ ပူစရာမလုိေတာ့ပါ။
သာမန္အလုပ္သမားတဦးရဲ့၀င္ေငြဟာ ၃ ေသာင္းေက်ာ္ရွိျပီး အခြန္က ၃၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ျဖတ္ပါတယ္။ ၁၀၀ ၀င္ရင္ ၃၅ က်ပ္ကုိ အစိုးရကျဖတ္ယူလုိက္ျပီး ကုိယ္က ၆၅ က်ပ္ပဲရတဲ့သေဘာပါ။ အဲဒီလုိျဖတ္ထားတဲ့ အခြန္ေငြေတြဟာ ကုိယ္အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္သြားတဲ့အခါ ၂ နွစ္အထိ ေထာက္ပံ့ေၾကးရနုိင္ပါတယ္။ အခမဲ့ က်န္းမာေရး၊ အခမဲ့ ပညာေရးနဲ႔ အျခားအေရးၾကီးတဲ့ လူမႈဖူလုံေရးကိစၥေတြအတြက္ အစိုးရက ေထာက္ပံ့ေပးပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ နွစ္စဥ္နွစ္တုိင္း အခုလုိ Tax return နဲ႔ ေဟာလီးေဒးမန္းနီးေပးတဲ့ အတြက္ ဒီက လူေတြ အားလုံးနီးပါး ဒီရာသီမွာ ေဟာလီးေဒးယူျပီး ခရီးထြက္ေနၾကတာပါ။
ဒါျဖင့္ အလုပ္လက္မဲ့က ၀င္ေငြလည္း မရွိပဲနဲ႔ ဘယ္လုိလုပ္ ေဟာလီးေဒးမန္းနီးရသလဲလုိ႔ ေမးစရာရွိပါ တယ္။ ေရွ႕မွာ ေျပာခဲ့တဲ့အတုိင္း ဒီက အလုပ္လက္မဲ့က ၂ နွစ္ (သတင္းပတ္ ၅၂ ပတ္) တိတိ မူလ လစာရဲ့ ၆၂ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ ခံစားခြင့္ရွိပါတယ္။ အဲဒီ အလုပ္လက္မဲ့ခံစားခြင့္ကိုလည္း အခြန္က အလြတ္မေပးပါဘူး။ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ အခြန္ျဖတ္တာပါပဲ။ ဒီအတြက္ အလုပ္လက္မဲ့လည္း အလုပ္ရွိတဲ့လူေတြလုိပဲ ဇြန္လမွာ အခြန္မျဖတ္တဲ့ေထာက္ပံ့ေၾကးနဲ႔ အခြန္ျပန္အမ္းေငြရတာေပါ့။ အဲဒါနဲ႔ ခရီးသြားေနတာေပါ့။
ဒီလုိေဟာလီးေဒးေငြနဲ႔ ခရီးထြက္လာၾကတဲ့ အေနာက္တုိင္းသားေတြကုိ ထုိင္းနုိင္ငံက ပင္လယ္ကမ္းေျခ ေတြမွာ အမ်ားအျပား ျမင္ရနုိင္ပါတယ္။ အခုဆုိရင္ ျမန္မာနုိင္ငံက ကမ္းေျခေတြ၊ ထင္ရွားတဲ့ ေရွးေဟာင္း နယ္ေျမေတြမွာလည္း ေတြ႔နုိင္ပါတယ္။ သတင္း ၃-၄ ပတ္အတြင္း ဒီလူေတြ သုံးျဖဳန္းတာကိုၾကည့္ျပီး အ ေနာက္တုိင္းသားေတြအားလုံး ေန႔စဥ္ ဒီလုိသုံးျဖဳန္းေနတယ္လို႔ မထင္လုိက္ပါနဲ႔။ ေဟာလီးေဒးရာသီမုိ႔ ေဟာလီးေဒးဆန္ဆန္ သုံးေနတာပါ။ တခ်ဳိ႕ဆုိရင္ အဲဒီတလစာမွာ အလြန္အကြ်ံသုံးမိတဲ့အတြက္ တနွစ္ လုံး အလုပ္လုပ္ျပီး အေၾကြးကတ္ကုိ ျပန္ဆပ္ေနၾကရပါတယ္။
ျမန္မာနုိင္ငံမွာေတာ့ ဒီလုိေဟာလီးေဒးစနစ္မရွိေသးတဲ့အျပင္ တိက်တဲ့ အခြန္စနစ္ေတြ၊ တေန႔အလုပ္ခ်ိန္ ဘယ္ေလာက္ရွိရမယ္ဆုိတာေတြ၊ အနိမ့္ဆုံးလစာ သတ္မွတ္မႈေတြ မလုပ္နုိင္ေသးပါ။ ဒါေပမယ့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္မွာေတာ့ ရံုးအားရက္အပန္းေျဖဖုိ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ လယ္ေတာအိမ္ယာဆုိတာ ရွိေနျပီ လုိ႔ သတင္းေတြထဲဖတ္ရပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတ အုိဘားမားအပါ၀င္ အေနာက္နုိင္ငံက ေခါင္းေဆာင္ေတြလုိ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔၀န္ၾကီးအဖြဲ႔ တနွစ္မွာ သတင္း ၄ ပတ္ ေဟာလီးေဒး ယူ မယူေတာ့ သတင္းေတြထဲ မေတြ႔မိေသးပါ။
အနွစ္ျပန္ခ်ဳပ္ရရင္ေတာ့ ေနာ္ေ၀းနုိင္ငံရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္နဲ႔ လူမႈဖူလုံေရးစနစ္ေကာင္းမြန္ေၾကာင္း အမႊန္းတင္ျခင္းမဟုတ္ပါ။ ျမန္မာနုိင္ငံမွာလည္း ဒီလုိစနစ္မ်ဳိး လုပ္နုိင္ရင္ ေကာင္းမလား၊ လက္ရွိျမန္မာ့နုိင္ငံေရးစနစ္က ဆုိရွယ္ဒီမုိကေရစီကုိ ဦးတည္ေနတာလား။ ဘယ္စနစ္ဆီ ဦးတည္ေနတာလဲ။ နုိင္ငံေရးပါတီ ေတြကေကာ သူတုိ႔ပါတီနုိင္ရင္ ဘယ္လုိနုိင္ငံေရးစနစ္မ်ဳိးကို ဦးတည္မယ္လို႔ေၾကညာထားသလဲ။ အခြန္ စနစ္ေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ဖို႔ စိတ္ကူးထားသလဲ။
တေလာက ထြက္ေပၚလာတဲ့သတင္းေတြအရဆုိရင္ တနွစ္ကို ၀င္ေငြ သိန္း ၂၀ နွင့္အထက္ (တလကုိ ၀င္ေငြ ၂ သိန္းနီးနီး) ရွိသူတုိင္းကုိ ၀င္ေငြအခြန္ေကာက္မယ္လို႔သိရပါတယ္။ အျမင့္ဆံုးက ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္း (ေငြ ၁၀၀ ၀င္ရင္ အခြန္ ၂၅ ျဖတ္ျပီး ကုိယ္ဘဏ္ထဲ ၇၅ က်ပ္ပဲ၀င္မယ္) ျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာနုိင္ငံက လူမ်ားစုၾကီးကေတာ့ ဒီအခြန္စနစ္ကို နားမလည္သလို သိပ္လည္း စိတ္မ၀င္စားၾကပါ။ အစိုးရလုပ္တာ သူတုိ႔နဲ႔မဆုိင္သလုိပါပဲ။ တခါ လစာေပးတဲ့စနစ္ကို ဘဏ္နဲ႔ လြဲ ေပးတဲ့အဆင့္ထိ မသြားနုိင္ေသးတဲ့အတြက္ ဘယ္သူေတြလစာ ဘယ္ေလာက္၀င္ေနမွန္း အစိုးရက စစ္ေဆးဖုိ႔လည္း မလြယ္ေသးပါ။
ဒါေပမယ့္ ဘာျဖစ္ျဖစ္ ၀င္ေငြအခြန္ေကာက္ဖုိ႔ အေသခ်ာျပင္ဆင္ေနျပီဆုိကတည္းက ဒီအခြန္စနစ္အေပၚ နွစ္ဖက္စလုံး (အစိုးရနဲ႔ျပည္သူ) က အေသအခ်ာ နားလည္သေဘာေပါက္ထားဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒီ အခြန္ေငြေတြကုိ ဘယ္ေနရာေတြမွာ သုံးမွာလဲ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပညာေရးက႑မွာ သုံးေနတယ္လုိ႔ ေျပာျပီး ေဆးမရွိတဲ့ေဆးရံုနဲ႔ သင္ေထာက္ကူပစၥည္းမရွိတဲ့ စာသင္ေက်ာင္းေတြ ေဆာက္ေပးလုိက္ရံုနဲ႔ မျပီးပါ။ အခမဲ့ေဆးကုသခြင့္၊ အခမဲ့ပညာသင္ၾကားခြင့္၊ အလုပ္သမားေထာက္ပံ့ေၾကးကေန အခုေျပာ ေနတဲ့ ေဟာလီးေဒးမန္းနီးကိစၥအထိ ထည့္သြင္း စဥ္းစားဖုိ႔ လုိပါတယ္။
နုိ႔မုိ႔ရင္ အစိုးရက အခြန္ေကာက္တယ္ဆုိတာဟာ နယ္စပ္က သူပုန္အဖြဲ႔ေတြ ဆက္ေၾကးေကာက္တာနဲ႔ ဘာမွထူးျခားလာဖြယ္ မရွိပါ။ ျပည္သူေတြက ေၾကာက္လုိ႔ေပးေပးလုိက္ရတာပဲရွိျပီး သူတုိ႔အတြက္ အက်ဳိးရွိမယ္ထင္လုိ႔ ယုံယံုၾကည္ၾကည္ေပးလုိက္ရတာမ်ဳိးျဖစ္လာဖုိ႔ မလြယ္ေသးပါ။ အခြန္လဲေကာက္၊ အခြန္ထမ္းျပည္သူေတြအတြက္လည္း အစိုးရဖက္က အစြမ္းကုန္ေဆာင္ရြက္ေပးနုိင္ေအာင္ စတင္စဥ္းစားဖုိ႔ လုိေနျပီျဖစ္ပါေၾကာင္း ေဟာလီးေဒးထြက္ဖုိ႔ အထုတ္အပိုးျပင္ေနရင္းနဲ႔ စဥ္းစားေနမိပါတယ္။
စာေရးသူသည္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တြင္ အေျခစိုက္ေသာ ေက်ာင္းသား လက္နက္ကိုင္ ABSDF အဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္း ျဖစ္ျပီး DVB ၏ သတင္းေထာက္ ေဟာင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္လ်က္ ရွိသည္။