လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ရလာတဲ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရးမွာ စိမ္ေခၚမႈေတြလည္း အေျမာက္အမ်ား ရွိေနပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေစဖုိ႔ ျပည္ပက လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ လုပ္ကုိင္ရင္း ပံ့ပုိးၾကရလိမ့္မယ္လုိ႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က တုိက္တြန္းလုိက္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔အတူ စီးပြားေရးမွာ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ေပးလာရာက ျပည္ပလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ကုိယ္တုိင္လည္း ၀င္ေရာက္ လုပ္ကုိင္ႏုိင္ဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတာပါ။

ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ လုပ္ကုိင္ႏုိင္မယ့္ အေျခအေနေရာ ရွိေနပါၿပီလား? ဆုိတာကုိေတာ့ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦးက တင္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြ အေပၚ တုံ႔ျပန္တဲ့ အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းက အေရးယူ ဒဏ္ခတ္ ထားတာေတြ ႐ုပ္သိမ္းၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ လုပ္ကုိင္ၾကဖုိ႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က တုိက္တြန္း လုိက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္္ငံ သာယာ၀ေျပာေရး၊ အခြင့္အလန္းေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေပၚေပါက္ လာေစေရး အတြက္ တုိင္းျပည္မွာ ခုိင္မာ အားေကာင္းတဲ့ ေစ်းကြက္ေတြ ေပၚေပါက္ဖုိ႔ လုိေနၿပီး၊ ဒါကုိလည္း ျပည္ပက လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ လုပ္ကုိင္မႈေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တဲ့ အေၾကာင္း ျမန္မာစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ခရီးစဥ္ အဆုံးမသတ္မီ ေတြ႔ဆုံခဲ့တဲ့ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း က ေျပာသြားတာပါ။

ဓာတ္ပုံ - ေအပီ

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အားေကာင္းလာေအာင္ ျပည္ပက ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံၾကဖုိ႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က ခရီးစဥ္အတြင္း တုိက္တြန္းသြားပါတယ္။

ဒီအတြက္လည္း ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းက ပံ့ပုိးေပးသြားဖုိ႔ လုိမယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။

“ႏုိင္ငံတကာ မိသားစုနဲ႔ ကုလသမဂၢတုိ႔  အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရွ႔ဆက္ ေလွ်ာက္လွမ္းႏုိင္ဖုိ႔ အျပည့္အ၀ အားေပးသင့္ပါတယ္။ ဒီအတြက္လည္း တတ္ႏုိင္သေလာက္ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ အဆင့္တုိင္းမွာ အကူအညီ ေပးသြားႏုိင္ဖုိ႔ က်ေနာ္ ကတိေပးခဲ့တာပါ။ ႏုိင္ငံတကာက ပံ့ပုိးမႈေတြ ရဖုိ႔အတြက္လည္း က်ေနာ္ ႀကိဳးစားသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံလုိပဲ တခ်ိန္က အေျပာင္းအလဲေတြ ႀကံဳခဲ့ရဖူးတဲ့ ေတာင္ကုိရီးယား ႏုိင္ငံမွာ ႀကီးျပင္းခဲ့ဖူးသူ အျဖစ္နဲ႔လည္း ျပင္ပက အကူအညီေတြ အေပၚ အားထားခဲ့ရတဲ့ အေျခအေနကေန ကမာၻ႔စီးပြားေရးမွာ ရင္ေဘာင္တန္းႏုိင္တဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမ်ဳိးဟာ မျဖစ္ႏုိင္စရာ မရွိဘူးလုိ႔လည္း ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထင္ရွားတဲ့ the Economist ရဲ႔ စီးပြားေရး ဆန္းစစ္မႈအဖဲြ႔ (EIU) ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ စီးပြားေရးမွာ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္ႏုိင္မယ့္ အလားအလာေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔ ဧၿပီလမွာ ထုတ္ျပန္လုိက္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဆန္းစစ္ခ်က္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။

ကုန္ထုတ္လုပ္မႈမွာ လုိအပ္တဲ့ အေျခခံေတြ ရွိေနတဲ့ တုိင္းျပည္တခုအျဖစ္ စီးပြားေရး အားေကာင္း လာႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း EIU ရဲ႔ အာရွေရးရာ အယ္ဒီတာ မုိက္ ဂ်ိတ္ခ္မန္း (Mike Jakeman) က ေျပာပါတယ္။

“ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရး အပုိင္းေတြမွာ တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့၊ အလားအလာေကာင္းေတြ အႀကီးအက်ယ္ ရွိေနတယ္ ဆုိတာ သံသယ ျဖစ္စရာ မလုိပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ လူဦးေရ အားျဖင့္ သန္း ၆၀ ေလာက္အထိ ရွိေနၿပီး လုပ္သားအင္အား ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနသလုိ၊ လုပ္အားခလည္း ေစ်းခ်ဳိေနလုိ႔ပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ ၀င္ေငြ တုိးလာတာနဲ႔အမွ် ထုတ္လုပ္တဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြကုိ ျပည္တြင္းမွာလည္း ၀ယ္လုိအားေတြ တက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ဆက္လုပ္သြားမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ စီးပြားေရး အားေကာင္းလာမယ္လုိ႔ ကၽြမ္းက်င္သူေတြက သုံးသပ္ၾကပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၈ လအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေတြ႔လာရတဲ့ အေျပာင္းအလဲ တခ်ဳိ႔ဟာ အေပၚယံသာ ရွိေနေသးတာမုိ႔ အေဆာင္အေယာင္ သေဘာသာ ျဖစ္မလား၊ တကယ္အားေကာင္းတဲ့ စီးပြားေရး ျဖစ္မလား ဆုိတာကုိ ဆင္ျဖဴေတာ္လား၊ ေနာက္ထပ္ က်ားတေကာင္လား ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ EIU ရဲ႔ အစီရင္ခံစာက ေမးခြန္းထုတ္ ထားတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံ စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈအတြက္ အႏာၱရာယ္ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနတာေတြကေတာ့ မူ၀ါဒေရးရာ ခ်မွတ္ရာမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ၊ အရည္အေသြး မျပည့္၀တဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔အတူ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြမွာ ဘက္မညီမွ်မႈေတြ ရွိေနတာ၊ အစုိးရပုိင္ က႑ေတြ အတြက္ ေငြေၾကး သုံးစဲြမႈေတြမွာ အားနည္းခ်က္ေတြေၾကာင့္ အစုိးရရဲ႔ ဘ႑ာေရး အသုံးစားရိတ္မွာ လုိေငြျပေနတာေတြကုိလည္း EIU အဖဲြ႔ရဲ႔ အစီရင္ခံစာက သတိေပး ထားပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ လစ္ဟာမႈေတြ ရွိေနလင့္ကစား ပါတီစုံ ဒီမုိကေရစီ စနစ္တရပ္ အျမစ္တြယ္လာရာက ႏုိင္ငံေရးမွာ တုိးတက္မႈေတြနဲ႔အတူ စီးပြားေရး အားေကာင္းလာႏုိင္တဲ့ အေျခအေနေတြလည္း ရွိေနတယ္လုိ႔ ဆန္းစစ္ထားတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း လက္ရွိ ျမန္မာအစုိးရကုိ ဦးေဆာင္ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေနတဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အေနနဲ႔႔ အတုိက္အခံ ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုေတြကုိ ေနရာေပးလာေနတာကုိ သူ႔ကုိေထာက္ခံသူေတြက ဘယ္ေလာက္ အထိ လက္ခံမယ္ဆုိတာ တတ္အပ္ မေျပာႏုိင္တာေၾကာင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြအေပၚ အတိအက် ေဟာကိန္းထုတ္ဖုိ႔ မလြယ္ဘူးလုိ႔လည္း ေဖာ္ျပပါတယ္။

ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး လြတ္လပ္ခြင့္ ေပးခဲ့တာေတြ သက္တမ္း ႏုနယ္ေနေသးတာ၊ အခ်ိန္မေရြး ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ လွည့္သြားႏုိင္တဲ့ အေျခအေန တခ်ဳိ႔လည္း ရွိေနေသးတာမုိ႔ စိတ္ခ်လက္ခ် မေျပာႏုိင္တာလုိ႔ EIU အယ္ဒီတာ ဂ်ိတ္ခ္မန္း ကေျပာပါတယ္။

“ေလာေလာဆယ္ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ နည္းနည္းေတာ့ သတိထားတုန္းပါပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆုိေတာ့ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနနဲ႔ စီးပြားေရးၾကား နီးနီးစပ္စပ္ ဆက္ႏြယ္ေနလုိ႔ပါ။ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ အစုိးရက ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေဖာ္ျပေနတာေတြေၾကာင့္လည္း လတ္တေလာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ စိတ္၀င္စား ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြက အကန္႔အသတ္နဲ႔ပဲ ရွိေနတာပါ။”

ဓာတ္ပုံ - ေအပီ

အေျခခံ အေဆာက္အအုံ အားနည္းခ်က္ေတြကလည္း ျမန္မာ့စီးပြားေရးအတြက္ စိမ္ေခၚမႈတခုပါ။

ျပည္တြင္းျပည္ပက လုပ္ငန္းရွင္ေတြကေတာ့ အရင္းအျမစ္နဲ႔ လုပ္သားအင္အား ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနတဲ့ 

တုိင္းျပည္တခုအျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ လုပ္ကုိင္ၾကဖုိ႔ စိတ္၀င္စား ေနၾကတာပါ။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံက အေျပာင္းအလဲေတြအေပၚ တုံ႔ျပန္တဲ့ အေနနဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္ ထားတာေတြကုိ ေလွ်ာ့ေပါ့တာ၊ ဖယ္ရွားတာေတြ လုပ္လာၾကတာမုိ႔  စီးပြားေရးနဲ႔ ကုန္သြယ္မႈေတြ ပုိၿပီး အားေကာင္း လာမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံၾကမယ့္ သူေတြအဖုိ႔ လတ္တေလာ အေျခအေနမွာ အခြင့္အလန္းထက္ စိမ္ေခၚမႈေတြနဲ႔ ႀကံဳေနၾကရတာပါ။

EIU အဖဲြ႔ရဲ႔ အာရွေရးရာ အယ္ဒီတာ ဂ်ိတ္ခ္မန္း ကေတာ့ စီးပြားေရး အတြက္ အေျခခံ လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ ျဖည့္ဆည္းစရာ အမ်ားအျပား ရွိေနေသးတယ္လုိ႔ သုံးသပ္ထားပါတယ္။

“ေငြပင္ေငြရင္းေတြကုိ တေနရာက တေနရာ လဲႊေျပာင္းရာမွာ အႀကီးအက်ယ္ ကန္႔သတ္ထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ စိတ္ခ်လက္ခ် ေငြအရင္းအႏွီး မတည္ဖုိ႔ ေငြေၾကး လႊဲေျပာင္းဖုိ႔လည္း မလြယ္ပါဘူး။ ကုန္စည္ စီးဆင္းမႈအတြက္ လုိအပ္တဲ့ အေျခခံ အေဆာက္အအုံ လုိအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနတာ၊ အားကုိးေလာက္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြ မရွိတာေတြလုိ ျပႆနာေတြကလည္း စိတ္ပ်က္မယ္ဆုိရင္ စိတ္ပ်က္စရာေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း လုပ္စရာေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။”

မၾကာခင္ႏွစ္ေတြအတြင္း ျမန္္မာ့စီးပြားေရး အလားအလာေတြအျဖစ္ EIU ရဲ႔ အစီရင္ခံစာက ခန္႔မွန္းရာမွာေတာ့ ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ ျဖစ္ႏုိင္ေခ် အမ်ားဆုံးရွိတဲ့ အခင္းအက်င္း တခုအျဖစ္၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ဆက္လုပ္ေနေပမဲ့ အေျခခံက်က် စစ္မွန္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ အနည္းအက်ဥ္းေလာက္သာ ရွိႏုိင္မယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒီျဖစ္ႏုိင္ေခ်ေပၚမွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးႏုိင္တဲ့ ပမာဏကုိ တြက္ခ်က္ ထားရာမွာေတာ့ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၂ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ  ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိေနရာကေန ၂၀၁၆ နဲ႔ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္ အတြင္းမွာေတာ့ ၇.၇ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ တက္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းထားတာပါ။

ဓာတ္ပုံ - ႐ုိက္တာစ္

ဒီမုိကေရစီ အင္အားစုေတြ လႊတ္ေတာ္တြင္း ေရာက္လာေပမဲ့ ႏုိင္ငံေရးအရ စိမ္ေခၚမႈေတြလည္း ရွိေနဆဲပါ။

ဒုတိယ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်အားျဖင့္ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိမယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းထားတဲ့ ႏုိင္ငံေရး၊ 

စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ အရွိန္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ လုပ္လာမယ့္ အလားအလာရွိတဲ့ ေရႊေခတ္ တေခတ္လည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ EIU က သုံးသပ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ျဖစ္လာမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈဟာ ၂၀၁၂ ဘ႑ာႏွစ္မွာ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ဒီေနာက္မွာေတာ့ ၂၀၁၆ ကေန ၂၀၂၀ အတြင္း ၈.၅ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းထားတာပါ။

ျဖစ္ႏုိင္ေခ်အားျဖင့္ အနည္းဆုံးအျဖစ္ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိတဲ့ ေနာက္ဆုံး အလားအလာ တခုကေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ၿပီး၊ စစ္တပ္က ျပန္လည္လႊမ္းမုိးလာမယ့္ အေျခအေနလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီလုိ အေျခအေနကုိ ေရာက္သြားမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ဒီႏွစ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိေနရာကေန ၂၀၁၆ ကေန ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္ အတြင္း ၄.၄ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္အထိ ျပန္လည္ က်ဆင္းႏုိင္တဲ့ အျဖစ္နဲ႔ ရင္ဆုိင္ရမယ္လုိ႔ the Economist မဂၢဇင္းရဲ႔ စီးပြားေရး ဆန္းစစ္မႈအဖဲြ႔ (EIU) က ျမန္မာႏုိင္ငံ စီးပြားေရး ဆန္းစစ္ခ်က္အျဖစ္ ေနာက္ဆုံး ထုတ္ျပန္လုိက္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ သုံးသပ္ထားတဲ့ အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။

ေအာင္လြင္ဦး

VOA

တနလၤာ, 07 ေမ 2012

http://www.voanews.com/burmese/news/economy/2012-05-07-burma-investment-challenges-150219515.html